Trwa piąta „Warszawska Jesień” bez Andrzeja Chłopeckiego. Dokładnie 23 września 2017 roku minie okrągła rocznica śmierci tego wybitnego krytyka i muzykologa, żarliwego apologety muzyki współczesnej, mistrza słowa pisanego i mówionego. Choć nie ma go już z nami, jego niezwykle charyzmatyczna postawa wciąż inspiruje. To właśnie Chłopecki zmobilizował nas do podjęcia próby zmierzenia się z trudną materią krytyki muzycznej i w naturalny sposób wspomnienia jego osoby stanowią szczególną część tego numeru.
Żona krytyka, Beata Chłopecka odsłania jego barwną osobowość, opowiada o stylu pracy, sukcesach i porażkach, wspomina wspólne wakacje i domowe powiedzenia. Dzieli się także rodzinnymi fotografiami, na których możemy zobaczyć jego słynną pracownię – miejsce powstawania wspaniałych tekstów i idei. W drugim wywiadzie tego numeru Tomasz Szachowski opowiada o swojej drodze zawodowej sytuującej się pomiędzy krytyką a popularyzowaniem muzyki, pomiędzy jazzem a klasyką, poczuciem misji, a obowiązkami.
Muzyka jest zbyt ciekawa, by zbywać ją formą sonatową i techniką dodekafoniczną – pisze Aleksandra Bliźniuk, natomiast Marta Szostak wyznaje, że do tej pory nie zdarzyło jej się oceniać muzyki, którą sama wykonuje. Gorąco polecam wnikliwej lekturze i refleksji oba felietony!
Krytyka istnieje nie od dziś, o czym przypomina w swoim artykule Karol Furtak, analizując, z jakim przyjęciem spotkała się twórczość Ryszarda Wagnera w Polsce. Wyrazicielem opinii środowiska na temat mistrza z Bayreuth mianował sam siebie Józef Sikorski – czołowy polski krytyk muzyczny XIX w. O historyczną wycieczkę pokusiła się również Aleksandra Bliźniuk, która przytacza dwa zupełnie różne, ale z dzisiejszej perspektywy kuriozalne przypadki „krytycznych pomyłek”: sprawę „Piotr Rytel vs. Karol Szymanowski” oraz problemy Zdzisława Jachimeckiego z Jadwigą Sarnacką (kobieta-kompozytor?!).
Tematem kompozytorów krytykujących krytyków (sic!) zajęła się Ewa Chorościan, która dotarła do jednego z wydań czasopisma “Melos“ z 1929 roku, gdzie kompozytorzy – Paul Hindemith, Kurt Weill, Hanns Eisler pastwią się nad współczesną im krytyką.
Aby uniknąć krytycznych wpadek (o zgrozo!) warto, zwłaszcza na początku swej drogi, ale i na późniejszych jej etapach mieć pod ręką specjalną apteczkę, coś w rodzaju podręcznego kanonu metakrytycznego. Skompletowała go Karolina Kolinek-Siechowicz, która poleca stosować w profilaktyce rutyny i zblazowania bez ograniczeń ani konsultacji ze specjalistą. Nigdy dość doskonalenia własnych umiejętności – przekonali się o tym uczestnicy Warsztatów Krytyki Muzycznej zorganizowanych przez NIFC i Fundację MEAKULTURA przy tegorocznym festiwalu „Chopin i jego Europa”. Owocem ich wytężonej pracy jest obszerna relacja z festiwalowych koncertów i wydarzeń.
Hiszpańskie Centro Studi Opera Omnia Luigi Boccherini we współpracy z Societat Catalana de Musicologia z Barcelony już po raz trzeci organizuje konferencję naukową poświęconą krytyce muzycznej. O szczegółach tego wydarzenia pisze Iwona Granacka, która w dziale KOSMPOLITA prezentuje także sylwetkę Adriana Thomasa i odpowiada na pytania: Skąd takie zainteresowanie muzyką polską u brytyjskiego muzykologa? Jak doszło do powstania prowadzonego przez Thomasa bloga onpolishmusic.com?
Ale kim właściwie jest krytyk muzyczny? Z tym pytaniem zmierzyła się Anna Komendzińska, która diagnozuje pracę krytyka go w perspektywie współczesnych mediów i form komunikowania się.
W naszych REKOMENDACJACH znalazły się Zabobony gasnącego stulecia Andrzeja Chłopeckiego, przez niektórych uznawane za jeden z najważniejszych tekstów krytyka, ujawniających najlepszego cechy jego pisarstwa. Polecamy także kierunek studiów podyplomowych „Muzyka w mediach”, który od praktycznej strony przygotowuje do pracy w branży muzycznej, nie tylko krytycznej.
To numer tworzony przez krytyków, ale nie tylko dla krytyków. Zapraszamy do lektury!
————
Spis treści numeru “Dlaczego i jak sądzimy, czyli krytyka muzyczna pod lupą”:
Felietony:
Aleksandra Bliźniuk, Aby język giętki…
Marta Szostak, Uchwycić nieuchwytne
Wywiady:
Magdalena Nowicka-Ciecierska, “Za każdym razem kiedy przychodzę do Filharmonii na Warszawską Jesień, wpatruję się w balkon, z którego zwykle prowadził transmisję, by sprawdzić, czy już jest na swoim stanowisku….” Wywiad z Beatą Chłopecką.
Ewa Schreiber, Marlena Wieczorek, “Być ekspertem” można tylko w niewielkim gronie. Wywiad z Tomaszem Szachowskim
Recenzje:
A. Andrearczyk, B. Bauer, K. Dąbek, I. Granacka, M. Marciniak, i in., “Chopin i jego Europa”. 13. Międzynarodowy Festiwal Muzyczny w relacjach młodych krytyków
Karolina Kolinek-Siechowicz, Metakrytyczna apteczka
Publikacje:
Ewa Chorościan, Kompozytorzy kontra krytycy
Edukatornia:
Aleksandra Bliźniuk, Krytyczna pomyłka
Anna Komendzińska, Recenzent? Moralista? „Naprawiacz świata”? Kim właściwie jest krytyk muzyczny i jakie ma prawo do mówienia nie o sobie?
Kosmopolita:
Iwona Granacka, Wokół krytyki muzycznej – międzynarodowa konferencja naukowa w Barcelonie
Iwona Granacka, Adrian Thomas – brytyjczyk, naukowiec, bloger. O wielbicielu muzyki polskiej
Rekomendacje:
Magdalena Nowicka-Ciecierska, Andrzej Chłopecki: Zabobony gasnącego stulecia. Kontynuacje
Muzyka w mediach – nowy kierunek studiów podyplomowych
Jedyne takie studia podyplomowe w Polsce. Czytaj więcej TUTAJ
