Anúna – powstały w 1987 roku irlandzki zespół wokalny założony przez kompozytora Michaela McGlynna – jest niewątpliwie jednym z najbardziej rozpoznawanych zespołów wokalnych czerpiących z dziedzictwa kultury irlandzkiej. Muzyka, którą wykonują, to głównie kompozycje Michaela McGlynna obejmujące rekonstrukcje średniowiecznych pieśni z Irlandii oraz aranżacje tradycyjnych irlandzkich utworów. Zazwyczaj Anúna występuje na żywo z dwunastoma wokalistami. W Irlandii zespół jest znany przede wszystkim ze swojego przełomowego zaangażowania w Riverdance – wokalno-taneczne widowisko oparte na tradycji i kulturze irlandzkiej. Ścieżka dźwiękowa do albumu Riverdance: The Show zdobyła nagrodę Grammy w 1996.
Wydany 9 listopada 2023 roku album Otherworld zawiera 11 kompozycji, których wspólnym elementem są rozważania o miejscu człowieka we wszechświecie. Jak podkreśla Michael McGlynn:
„Album jest o sprawach rzeczywistych i tych wyobrażonych. O tych drobnych życiowych rzeczach, gdzie wiele może współistnieć, czy to realnie, czy tylko w wyobraźni i mogą stać się jednym”[1].
Na płycie słychać inspiracje kulturą i muzyką Islandii, obecne również u McGlynna w jego męskim zespole wokalnym M’ANAM. Na stronie promocyjnej albumu czytamy:
„Znaczna część tej płyty powstała spontanicznie, a muzyka została ukończona dopiero w trakcie nagrywania. Możliwe, że sama Islandia dała mi chwilę wdzięczności w Sundlaugin, ale myślę, że to niestrudzone poświęcenie wokalistów tchnęło życie w to wydawnictwo”[2].
Oprócz kompozycji McGlynna, które dominowały dotychczas w repertuarze Anúny, na płycie znalazły się także cztery utwory japońskiego kompozytora Yasunoriego Mitsudy z gry wideo „Xenoblade Chronicles 2”, dodatkowe utwory zaaranżowane przez McGlynna oraz światowy islandzki klasyk Heyr, himna smiður autorstwa Þorkella Sigurbjörnssona (1938–2013). Producentami i realizatorami albumu są Michael McGlynn oraz Brian Masterson.
Zarówno nowe kompozycje McGlynna, jak i utwory Mitsudy, przenoszą słuchacza w mistyczne krainy dźwięków, a głębokie teksty traktują o miejscu człowieka w przestrzeni świata obecnego, świata mitów, duchowości i tradycji.
Płytę otwiera kompozycja Ēarendel – opowieść o zmaganiu się z „paradoksem przemijającego ludzkiego doświadczenia w kontekście kosmicznego czasu”. Inspiracją do powstania utworu było odkrycie gwiazdy Ēarendel.
„Ēarendel. Znajdująca się 28 miliardów lat świetlnych od Ziemi gwiazda o masie znacznie przekraczającej masę naszego Słońca, samotna i czerwona po długiej podróży przez kosmos stawia głębokie pytania o istnienie, entropię i naturę samego czasu. Aby odzwierciedlić te rozległe koncepcje, wykorzystałem mozaikę elementów językowych z różnych tradycji poetyckich – irlandzkiej, łacińskiej, islandzkiej i staroangielskiej. Główny tekst znajduje się w Exeter Book, w manuskrypcie pochodzącym z końca X wieku: «Niech żyje Ēarendel, najjaśniejszy z aniołów, wysłany do ludzi i prawdziwy blask Słońca. Niech żyje samotna gwiazda, starożytne światło»”[3].
Ēarendel nie jest typowym, porywającym nieskomplikowaną melodią utworem na singiel, jednak zdecydowano się go wydać jako zwiastun nowej płyty (bardzo odważnie w dzisiejszych czasach, kiedy liczą się głównie odtworzenia). Mam jednak nadzieję, że słuchacze tak jak ja docenią złożoność „kosmicznej” harmonii i dadzą się jej porwać.
Oprócz trudnych, tajemniczych brzmień, na nowej płycie Anúny znajdziemy także znajome irlandzkie klimaty: Rosc, Maryjny Prophetarum Presignata pochodzący z XIV-wiecznego manuskryptu Dublin Troper, refleksyjne Shadow of the Lowland, Suantraí oraz Ever Come to an End.
Anúna nie jest klasycznym chórem śpiewającym wielkim dźwiękiem. Zespół ma swoje unikalne, charakterystyczne brzmienie, które ewoluowało na przestrzeni lat. Kompozycje McGlynna eksponują największe walory głosowe śpiewaków: mocne głosy męskie spójnie brzmiące w dolnych rejestrach i delikatne kryształowe soprany rozjaśniające często mroczne harmonie. Warto wspomnieć, że szata graficzna albumu została stworzona przez sztuczną inteligencję. Jak mówi McGlynn:
„Okładka bardzo przypomina mi wiersz amerykańskiego poety Roberta Frosta. W wierszu opisuje on moment, w którym widzi białego pająka na białym kwiecie trzymającego martwą białą ćmę. Piękno tego obrazu, w połączeniu z czystą grozą jego implikacji, było podstawą mojego wyboru użycia sztucznej inteligencji dla wszystkich obrazów”[4].
Otherworld to płyta, która inspiruje słuchacza do rozważań, przed którymi często uciekamy – śmierć, cierpienie, kim jesteśmy w przestrzeni świata doczesnego, świata wyobraźni, duchowości, a także we wszechświecie. Warto wsłuchać się w muzykę i teksty zawarte na tym wydawnictwie. Ta płyta to podróż i modlitwa, zatrzymanie w pędzącym w nieznanym kierunku świecie.
_____
[1] Film promocyjny Otherworld, YouTube.com
[2] Oficjalna strona internetowa wydawnictwa, Anuna.ie
[3] Tamże.
[4] Entrevista a ANÚNA, wywiad z Michaelem McGlynnem, Vínculo Uróboro
