Stowarzyszeniu Wiener-Krakauer Kultur-Gesellschaft pod kierunkiem Zofii Beklen zawdzięczamy powstanie filmu dokumentalnego o krakowskim pieśniarzu Mordechaju Gebirtigu – Mordechaj Gebirtig, czyli bądź zdrów, mój Krakowie w reżyserii Piotra Szalszy.
Stworzony w oparciu o archiwalne zdjęcia oraz rękopisy utworów literackich dokument przywołuje sylwetkę Gebirtiga, skupiając się przede wszystkim na obejmującym ponad sto pieśni dorobku oraz miejscach, których historię kształtował. Stąd tytuł filmu przywołujący fragment jednego z najsłynniejszych jego utworów: Bywaj zdrów mój Krakowie (Żegnaj Krakowie). Ta i inne pieśni pojawiają się w dokumencie we współczesnych aranżacjach, w wykonaniu artystów Piwnicy pod Baranami.
Mordechaj Gebirtig (a właśc. Bertig) urodził się w 1877 roku w ubogiej rodzinie żydowskiej na krakowskim Kazimierzu. Z będącą ostoją społeczności żydowskiej dzielnicą związany był przez całe życie – tutaj kształcił się i pracował (z zawodu był stolarzem), a także grywał w amatorskim teatrze żydowskim oraz tworzył dlań repertuar. Melodie jego pieśni, poruszających tematykę społeczno-obyczajową i traktujących o codziennych problemach krakowskiej ulicy, spisywał zaprzyjaźniony muzykolog Juliusz Hoffman.
Za życia wydał dwa tomiki poezji: Fołkstimłech (Na ludową nutę, 1910) oraz Majne lider (Moje pieśni, 1936).
Swoje utwory prezentował podczas zebrań koła literatów żydowskich Bundu, gdzie cieszyły się ogromną popularnością. Najciekawsze z nich już w latach ’20 do swojego repertuaru włączyła m. in. amerykańska aktorka Molly Picon, a za sprawą zachodniego impresario Boaza Younga wzbogaciły również operetkę Rumuńskie Wesele Mosze Szora, po raz pierwszy wystawioną w Warszawie w 1923 roku. Zginął, wraz z żoną i dwiema córkami, w 1942 roku podczas krakowskiej akcji likwidacyjnej. Rozproszone podczas II wojny światowej, ostatnie wiersze krakowskiego barda – także najsłynniejszy, niepisany hymn krakowskiego getta – ujęte zostały w pośmiertnie wydanym w 1946 roku zbiorze S’brent! (Gore nasze miasteczko!). Obecnie utwory Gebirtiga wykonują m. in. Gołda Tencer w przedstawieniu Trubadur z Galicji, Przemysław Gintrowski, Edyta Geppert oraz artyści Piwnicy pod Baranami.
Film dostępny jest w trzech wersjach językowych: polskiej, angielskiej oraz niemieckiej. Objęty patronatem Muzeum Historii Żydów w Warszawie, powstał przy udziale środków unijnych oraz ministerstw kultury i spraw zagranicznych Austrii. Pokazywany był m. in. podczas spotkań na Uniwersytecie Wiedeńskim, gdzie był przedmiotem dyskusji panelowych. Kolejny publiczny pokaz filmu odbędzie się 25 października w Muzeum-Fabryce Schindlera w Krakowie.
