Jesienią 2024 roku w szkołach polonijnych m.in. w Antwerpii odbyły się warsztaty taneczne pt. „Poloneza Czas Zacząć” zainicjowane przez Fundację TAK – Temat Aktualny Kultura. Wydarzenia zostały zorganizowane we współpracy z Fundacją Meakultura oraz dr hab. Barbarą Mielcarek-Krzyżanowską.
W ramach projektu „Poloneza Czas Zacząć” Fundacja Tak – Temat Aktualny Kultura roztańczyła szkoły polonijne w Belgii i krajach ościennych. Warsztaty w sposób panoramiczny przedstawiły polskie tańce narodowe: poloneza, kujawiaka, mazura, krakowiaka, oberka, przyblizajac dzieciom i młodzieży polonijnej ten ważny element polskiej kultury. Uczestnicy nie tylko dowiedzieli się o cechach tych tańców, krokach, pochodzeniu, ale też o tym, w jaki sposób inspirują one współczesne piosenki dziecięce oraz rozrywkowe. Barbara Mielcarek-Krzyżanowska, ceniona muzykolożka i specjalistka w dziedzinie folkloru, przygotowała na potrzeby projektu dwa konspekty warsztatów: jeden dla dzieci (7–12 lat), drugi dla młodzieży (13–18 lat).
Najlepszym wprowadzeniem do naszej rekomendacji są reakcje uczestników projektu „Poloneza Czas Zacząć”:
- „Każda sesja była pełna ruchu, wiedzy i radości, a wszystko to w atmosferze pełnej pasji i miłości do polskich tradycji.”;
- „Warsztaty te pozwoliły uporządkować i utrwalić wiedzę na temat tańca regionalnego i narodowego, a przede wszystkim – zatańczyć! Trochę z tym tańczeniem było śmiechu, ale śmiech to zdrowie…”;
- „Uczniom szczególnie przypadły do gustu współczesne aranżacje folkowe. Z entuzjazmem wykonali także taniec korowodowy – poloneza. Energia muzyki ludowej, pochodząca z głębokiej tradycji i emocji, pozostanie z nami na długo.”.
(źródło – profile Facebook szkół uczestniczących w projekcie)
Przekazywanie wiedzy teoretycznej przeplatało się z elementami zabawy. Podczas warsztatów dzieci nauczyły się np. piosenki „Krakowiaczek jeden”, a następnie zatańczyły go, wykorzystując kilka wybranych figur. Również kujawiakowi moderatorki poświęciły sporo czasu. Po nauczeniu się tekstu i melodii piosenki „Czerwone jabłuszko” dzieci odkryły, że melodia ta stanowi osnowę reklamy oleju „Kujawskiego”.
Warsztaty kończyły się korowodem polonezowym, a figura z mostkiem cieszyła się dużym entuzjazmem. Warsztaty dla młodzieży zawierały więcej treści historycznych. Uczestnicy dowiedzieli się o kontekście historycznym napisania Poloneza A-dur Fryderyka Chopina oraz poznali główny motyw tej kompozycji w sygnale Polskiego Radia i Telewizji, co dla pokolenia, które nie ogląda już tradycyjnej telewizji, nie jest takie oczywiste.
W trakcie warsztatów młodzież odkryła również inne polskie tańce narodowe w spuściźnie Chopina – mazurki, w których pod ogólnym tytułem kompozytor „ukrył” wszystkie tańce proweniencji mazurowej: od kołyszącego, spokojnego kujawiaka, przez szybki mazur, po zadzierżyste oberki. Dwa mazurki zostały również zaprezentowane w nowoczesnej aranżacji w wykonaniu Natalii Kukulskiej.
Z dużym zainteresowaniem młodzież wysłuchała także innych przykładów włączania muzyki tradycyjnej do repertuaru współczesnych artystów – krakowiaka w wykonaniu Zespołu Pieśni i Tańca Mazowsze wspólnie z DJ Gooralem podczas Przystanku Woodstock czy niezwykłego teledysku Jana Jakuba Kolskiego z dadaistyczną interpretacją piosenki Piejo kury, piejo. Grzegorz Ciechowski wykorzystuje w niej ludową przyśpiewkę wykonywaną przez Annę Malec, montując, przerabiając i aranżując utwór w kreatywny sposób.
Warsztaty prowadziły aktorka i polonijna działaczka społeczna Agnieszka Ładomirska oraz pianistka Anna Ciborowska. Duża część przykładów muzycznych przedstawiona była na żywo, a nie w postaci odtworzenia na ekranie – w ten sposób interakcja z uczestnikami była bardziej naturalna, co potwierdzali uczestnicy w swoich komentarzach. Warsztaty zakończyły się krótkim quizem. W małych grupach uczestnicy odpowiadali na pytania, które podsumowały i utrwaliły przekazaną wiedzę i ciekawostki.
Telewizja polonijna PEPE TV zrealizowała film o warsztatach. Materiał dostępny na kanale YouTube.
Projekt „Poloneza Czas Zacząć” dofinansowano w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za granicą w 2024 roku.
