Forma społecznego zbierania środków cieszy się coraz większą popularnością. Serwis Startup Poland w swoim raporcie Polskie Startupy 2017 podaje, że 11% poszukujących zewnętrznych form finansowania będzie próbowało je pozyskać poprzez crowdfunding. Również twórcy, animatorzy kultury oraz NGO-sy działające w tym sektorze coraz częściej sięgają po wsparcie społeczne. Dlatego przygotowaliśmy dla Was zestawienie polskich platform prowadzących zbiórki w zakresie kultury. Są one podane w kolejności alfabetycznej.
Ważne terminy:
Crowdfunding – społeczna forma finansowania projektów, polegająca na wpłacie małych lub większych jednorazowych sum od osób zainteresowanych projektem.
Crowdsourcing – pozyskiwanie wiedzy, rozwiązań w określonym projekcie, problemie, zagadnieniu poprzez przedstawienie go szerokiej i często niezidentyfikowanej społeczności.
Wszystko albo nic – forma zbiórki, w której wymagane jest uzyskanie 100% zakładanej sumy. Forma ta ma na celu chronić darczyńców, którzy ufają w realizację wspieranego projektu.
Bierzesz, ile zbierzesz – elastyczny crowdfunding, przy którym projektodawca otrzymuje wszystkie zebrane środki, niezależnie od osiągnięcia zamierzonego celu.
Fundujesz.pl
Jest to jedna z młodszych platform i zajmuje się wspieraniem szeroko pojętego sektora NGO, w tym również stowarzyszeń i fundacji zajmujących się kulturą. Nie prowadzi projektów osób prywatnych. Celem jest aktywizacja lokalnych społeczności, a do realizacji przyjmowane są projekty, które mają szansę na samofinansowanie. Dlatego są one weryfikowane przed uruchomieniem zbiórki. Jej czas określany jest indywidualnie przez pomysłodawcę i może wynieść od 30 do 90 dni. Pozyskane środki są przekazywane twórcom projektów przy osiągnięciu zakładanego progu – czyli działają na zasadzie wszystko albo nic.
Prowizja portalu wynosi: 8% brutto.
Social media: użytkownicy portalu pod każdą ze zbiórek mają szeroki wybór wtyczek do udostępniania informacji własnymi kanałami.
Platforma posiada również swoją stronę na Facebooku (1,3 tys. fanów), gdzie dodatkowo promują wybrane projekty.
Megatotal.pl
Platforma – społeczna wytwórnia dla niezależnych. Bardzo sprawnie buduje społeczność mecenasów muzyki niszowej, co wyróżnia ją spośród innych platform skupiających się głównie na twórcach projektów. Zbiórki prowadzone są w wirtualnej walucie MegaCentów. Z sukcesem zakończyła 112 projektów i wydała 80 płyt, które, jak pisze na swojej stronie internetowej, nie miałyby szans na wydanie w tradycyjnych wytwórniach. Każdy projekt przed publikacją jest weryfikowany pod kątem własności intelektualnej. Czas trwania zbiórki zależy od pozyskiwanej kwoty – na każde 1000 zł. twórca otrzymuje miesiąc.
Social media: użytkownicy portalu pod każdą ze zbiórek mają szeroki wybór wtyczek do udostępniania informacji własnymi kanałami.
Platforma posiada również swoją stronę na Facebooku (4 tys. fanów), służy ona jednak własnej promocji i budowaniu społeczności mecenasów.
Odpalprojekt.pl
Jest to jedna z najbardziej popularnych platform wśród artystów – może dlatego, że działa na zasadzie bierzesz, ile zbierzesz. Czas zbiórki można ustawić na 2–6 tygodni.
Prowizja jest uzależniona od rodzaju zbiórki: bierzesz, ile zbierzesz: 6,9%; wszystko albo nic: – 4,9%. Dodatkowo operator usług finansowych pobiera 2,5% prowizji.
Social media: użytkownicy portalu pod każdą ze zbiórek mają szeroki wybór wtyczek do udostępniania informacji własnymi kanałami.
Platforma nie posiada własnych kanałów social media.
Patronite.pl
Choć nie jest to portal crowdfundingowy, to warto o nim wspomnieć. Działa na zasadzie subskrybcji, a twórcy lub instytucje są wspierani przez patronów deklarujących określoną comiesięczną sumę. W zamian, podobnie jak w crowdfundingu, otrzymują różnego rodzaju gratyfikacje. Tworzący projekt nie musi być rezydentem Polski, wystarczy posiadanie polskiego konta bankowego. W Patronite to wspierający wybiera długość subskrypcji, może też się wycofać w dowolnym momencie bez podawania przyczyny. Zbiórka działa na zasadzie bierzesz, ile zbierzesz.
Prowizja: 5% brutto i, w zależności od wyboru operatora usług finansowych, 1,8–2,8% dodatkowej prowizji.
Social media: użytkownicy portalu pod każdą ze zbiórek mają szeroki wybór wtyczek do udostępniania informacji własnymi kanałami.
Platforma posiada również swoją stronę na Facebooku (5 tys. fanów), na której promowane są wybrane projekty.
Polakpotrafi.pl
Jest to największa polska platforma crowdfundingowa. Nie ma ograniczeń dotyczących kategorii lub rodzaju projektu. Platforma podaje, że prowadzi również crowdsourcing, ale ogranicza się on tylko do pomocy przy tworzeniu własnego projektu. Polakpotrafi reklamuje się najwyższą spośród wszystkich serwisów kwotą zebranych środków (19 mln zł.) i dużą liczbą prowadzonych projektów (3,2 tys.). Twórcą projektu może być również obcokrajowiec lub Polak, wymagane jest jedynie posiadanie polskiego konta bankowego. Kampanie mogą być prowadzone zarówno przez osoby prywatne, jak i firmy. Zbiórka działa na zasadzie wszystko albo nic i może trwać od 21 do 60 dni.
Prowizja wnosi 9,9%, wlicza opłaty dla portalu (7,4%) i operatora usług finansowych (2,5%).
Social media: użytkownicy portalu pod każdą ze zbiórek mają szeroki wybór wtyczek do udostępniania informacji własnymi kanałami.
Platforma posiada również swoją stronę na Facebooku (54 tys. fanów) oraz Twitterze (1000 obserwujących), gdzie dodatkowo promują wybrane projekty. Kanały Instargram i YouTube służą promocji własnej.
Wspieram.to
Nazywana polskim Kickstarterem platforma powstała w 2011 r. Wspiera projekty z różnych kategorii, ale szczególnie ceni kreatywność. W zrealizowanych do października projektach udało się za jej pomocą zebrać 16 mln zł. W przypadku znalezienia własnego, większego sponsora istnieje możliwość umieszczenia jego logotypu na stronie projektu, musi być to jednak zaakceptowane przez platformę. Zbiórki prowadzone są na zasadzie wszystko albo nic i mogą trwać od 30 do 60 dni.
Prowizja: 8,5% brutto dla platformy i dodatkowe 2,5% dla operatora usług finansowych.
Social media: użytkownicy portalu pod każdą ze zbiórek mają wybór popularnych wtyczek do udostępniania informacji własnymi kanałami.
Platforma posiada również swoją stronę na Facebooku (37 tys. fanów) oraz Twitterze (1,5 tys. obserwujących), gdzie dodatkowo promują wybrane projekty.
Wspieramkulture.pl
Platforma działa od 2012 r. Jest w całości dedykowana twórcom w określonych kategoriach: architektura, design, projekty specjalne, film, fotografia, komiks, moda, muzyka, pisanie, rękodzieło, sztuki plastyczne, taniec, teatr i performance, nowe media i wydawnicze. W ciągu 5 lat zebrała ok. 2 mln zł. Nie jest wymagane posiadanie polskiej rezydencji czy polskiego konta. Jedyny warunek to posługiwanie się językiem polskim. Zbiórki prowadzone są na zasadzie wszystko albo nic i mogą trwać od 14 do 60 dni.
Prowizja: liczona łącznie wynosi 11%.
Social media: użytkownicy portalu pod każdą ze zbiórek mają szeroki wybór wtyczek do udostępniania informacji własnymi kanałami.
Platforma posiada również swoją stronę na Facebooku (prawie 10 tys. fanów), gdzie dodatkowo promują wybrane projekty.
Spis treści numeru Kto płaci kulturze?
Meandry
Marzena Mikosz, Kto płaci kulturze?
Felietony
Marzena Mikosz, III strefa Kultury
Maciej Młynarski, Wychowanie do piękna, czyli czym jest kultura
Wywiady
Marzena Mikosz, “Polacy już dawno wyprzedzili swoje państwo” – wywiad z Andrzejem Sadowskim
Marzena Mikosz, Instrukcja obsługi sponsora. Wywiad z Ewą Łabno-Falęcką
Recenzje
Redakcja, Polskie platformy crowdfundingowe
Weronika Julia Gryczkowska, Co daje storytelling?
Publikacje
Edukatornia
Marcin Teodorczyk, Współpraca organizacji pozarządowych z otoczeniem
Kosmopolita
Jędrzej Gulczyński, Mecenat prywatny w Anglii
Sebastian Uszyński, Marzena Mikosz, Finansowanie kultury w Szwajcarii
Rekomendacje
Jerzy Mikosz, “Strategia organizacji” Krzysztofa Obłoja
Anna Chorzępa, Zarządzanie kulturą. Studia na Uniwersytecie Jagiellońskim
Publikacja powstała dzięki
Funduszowi Popierania Twórczości Stowarzyszenia Autorów ZAiKS
