Witold Lutosławski. O muzyce. Pisma i wypowiedzi to pierwsza na polskim rynku książka skupiająca autorskie teksty wybitnego kompozytora i dyrygenta.
Lutosławski należy do grona największych polskich kompozytorów współczesnych. Twórca licznych utworów orkiestrowych, kameralnych i solowych, jest także autorem prac poruszających zagadnienia z obszaru muzykologii, estetyki i kompozycji. Wszystkie pisma i wypowiedzi kompozytora, które dotychczas pozostawały w rozproszeniu, zostały obecnie wydane w publikacji przygotowanej przez Towarzystwo im. W. Lutosławskiego i oficynę słowo/obraz terytoria pod redakcją Zbigniewa Skowrona.
Książka prezentuje szerokie spektrum prac kompozytora, w których w różnych odsłonach pojawiają się analizy struktury utworów awangardy muzycznej w Polsce. W swoich tekstach Lutosławski porusza tematy wyjaśniające techniki kompozytorskie, zagadnienia percepcji i formy muzycznej:
Proces komponowania nie jest procesem zracjonalizowanym, jest raczej, jak w ogóle tworzenie dzieł sztuki, zjawiskiem irracjonalnym. Dlatego też dla pewnych kompozycji punktem wyjścia jest ekspresja, do której poszukuję środków, dla innych droga przebiega w odwrotnym kierunku. Ogromną trudność stanowi więc opisanie procesu powstawania dzieła muzycznego, wiele bowiem pomysłów rodzi się nagle, bez uświadomienia sobie, co było pierwotne: ekspresja czy środki. Poszukiwanie logiki w procesie komponowania interesuje teoretyków, muzykologów; niestety, problemu tego nie można wyjaśnić całkowicie i jednoznacznie, gdyż istotą twórczości artystycznej jest istnienie sfery pozostającej poza zakresem badań i dociekań [1].
Na zbiór tekstów składają się również szkice poświęcone wybitnym postaciom świata muzycznego. Lutosławski wspomina Witolda Małcużyńskiego czy Igora Strawińskiego, wypowiada się także o samej muzyce współczesnej, obecnej w Polsce i zagranicą. Wśród tekstów poświęconych życiu muzycznemu znajdują się także i te dotyczące radia, baletu czy muzyki dla młodzieży. Prócz wypowiedzi o charakterze naukowym, w antologii znaleźć można również prywatne pisma Lutosławskiego czy teksty przemówień wygłoszonych z okazji przyznania kompozytorowi wielu znaczących nagród i wyróżnień, np. wystąpienie przygotowane na uroczystość odznaczenia go Krzyżem Orła Białego oraz przyznania tytułu doktora Honoris Causa.
Premiera książki Witold Lutosławski. O muzyce. Pisma i wypowiedzi miała miejsce 04.04.2012 roku.
[1]. W. Lutosławski, O rytmice i organizacji wysokości dźwięków w technice komponowania z zastosowaniem ograniczonego działania przypadku.
