Jak trudnym zadaniem jest zdobycie dobrze płatnej i satysfakcjonującej pracy w przemyśle muzycznym? Jak funkcjonuje ta złożona odnoga światowego biznesu? Jakie cechy powinien mieć przedsiębiorczy manager lub potencjalna gwiazda? Na te i inne pytania w swojej książce All you Need to Know about the Music Business odpowiada Amerykanin Donald S. Passman.
Passman, absolwent Harvard Law School i doświadczony specjalista w dziedzinie praw autorskich, jest uważany za jednego z najlepszych prawników amerykańskiego przemysłu muzycznego. Szereg nagród oraz miejsce na liście The Best Lawyers in America czynią autora postacią godną zaufania. Nic więc dziwnego, że pozycja będąca przedmiotem mojej recenzji doczekała się aż ośmiu edycji. Po raz pierwszy wydana w 1991 roku w Stanach Zjednoczonych, All you Need… została zaktualizowana i opatrzona podtytułem revised and updated for the XXI Century. Ważne bowiem było, by – zgodnie z tytułem – praca Passmana w jak najbardziej wyczerpujący sposób kreśliła szeroki obraz muzycznego środowiska Europy i Ameryki Północnej.
Będąca przedmiotem recenzji książka-leksykon to nie pierwsze wydawnictwo o tej tematyce. Czy Passman rzeczywiście traktuje o muzyce popularnej w sposób rewolucyjny? Okazuje się, że tak. Pozycji tego typu znaleźlibyśmy masę – czy jednak autorzy naprawdę biorą pod uwagę adresatów swoich publikacji? Porównawszy All you Need to Know about the Music Business z innymi pozycjami tego typu (np. bardzo modną na Wyspach Music: The Business autorstwa Ann Harrison) zauważamy, że książka Passmana adresowana jest do wszystkich uczestników kultury popularnej – zarówno managerów i muzyków, jak i fanów.
Gdyby w światowych szkołach istniał przedmiot przygotowujący do pracy w środowisku muzycznym, książka Donalda S. Passmana na pewno znalazłaby się na liście obowiązkowych lektur. Co więcej – uważam, że pełniłaby funkcję podręcznika! Skondensowany na przestrzeni 600 stron materiał uporządkowuje ośmioczęściowy plan książki. Części, wśród których znajdziemy m. in. Songwriting & Music Publishing, Classical Music czy Motion Picture Soundtrack, podzielone są na rozdziały. Ze względu na przystępny, rezygnujący z formalnego żargonu język treść rozdziałów jest zrozumiała (także dla laika) i łatwa w odbiorze. Oprócz rozdziałów poświęconych umowom, prawom autorskim czy różnym aspektom działalności artystycznej, znajdziemy tu także mini-poradniki (How to…) i muzyczne anegdoty (zawsze z morałem!). Pomocnym okazuje się także autobiograficzny wstęp autora How I got Started, motywujący do pielęgnowania talentu – zarówno managerskiego, jak i muzycznego (Passman to także instrumentalista). Pomimo luźnego charakteru wypowiedzi, tak nietypowego dla pozycji o charakterze akademickim, wydana w Wielkiej Brytanii nakładem wydawnictwa Penguin książka opatrzona jest indeksem rzeczowym oraz wyczerpującą bibliografią. Dodatkową zaletą okazuje się także indeks kluczowych instytucji, wytwórni i firm wraz z adresami.
All you Need to Know… wypełnia niszę pomiędzy muzyczno-biznesową literaturą specjalistyczną a poradnikową amatorszczyzną. Książka autorstwa Donalda S. Passmana traktuje o trudnej, złożonej i nieprzewidywalnej gałęzi światowego przemysłu w sposób niewymuszenie przystępny. Przeglądając to nowoczesne muzyczne kompendium nie sposób jest nie zauważyć profesjonalizmu autora. W przeciwieństwie do innych wydawnictw o tej tematyce, czytając All you need to know… uzyskujemy bogatą wiedzę merytoryczną na temat procesów rządzących biznesem rozrywkowym. Stworzenie takiego wydawnictwa nie byłoby możliwe bez wieloletniego doświadczenia i znajomości środowiska muzycznego – o tym, że nie ma pytań bez odpowiedzi dowiadujemy się już we wstępie.
Zakończyć moglibyśmy pytaniem: czy do pracy w przemyśle muzycznym potrzebny jest podręcznik? All you Need to Know about the Music Business pokazuje, że w muzyce – tak jak w dziedzinach ścisłych – niektóre błędy są niedopuszczalne. Do korzystania z muzycznego niezbędnika Passmana na co dzień zachęcam wszystkich uczestników kultury muzycznej, którzy z pasją i nadzieją obserwują dynamiczny rozwój showbiznesu.
Donald S. Passman (2008) – All you Need to Know about the Music Business: Revised and Updated for the XXI Century, 8 UK ed., Penguin Books.
