Rzecz o wywijaniu marynarkami. Konformizm i kontestacja w polskim big beacie
Kiedy myślimy o polskiej muzyce popularnej w PRL, do głowy przychodzą nam Jarocin, drugi i trzeci obieg, próby omijania komunistycznej cenzury czy wręcz otwarty sprzeciw wobec władzy. A jak wyglądał stosunek muzyków i słuchaczy do PRL-owskiej rzeczywistości na samym początku obecności muzyki rockowej w naszym kraju? Czy zaszczepiony nad Wisłą rock and roll, nazwany u nas big beatem, niósł ze sobą bunt? Czy lata 60. w Polsce były, podobnie jak na Zachodzie, dekadą młodzieńczej kontestacji? Rzućmy okiem na dokumenty oraz wspomnienia z tamtych lat i zobaczmy, co krzyczała młodzież na ówczesnych koncertach.
Granica sacrum i profanum – o Sofii Gubajdulinie i jej postawie twórczej
Gubajdulina, przez swoją twórczość dąży do “duchowej odnowy”, do ponownego pojednania duszy z ciałem na poziomie jednostki, a na poziomie ogólnohumanistycznym, do ponownego pojednania świata materialnego z duchowym. Jak się okazuje, wszelkie kwestie religijności, są ogniskową sposobu pojmowania transcendencji przez kompozytorów rosyjskich dorastających w czasach komunistycznego reżimu, a w twórczości Gubaiduliny znajduje to bardzo wyraźne odbicie.
Odsłony polskiej krytyki jazzowej (1956-1976) – cz. 1
Jak powstawała polska krytyka jazzowa? Jakim językiem pisali o tym gatunku znani publicyści, artyści, muzykolodzy? Co ich w jazzie zachwycało, co raziło? Jak wyobrażano sobie idealnego krytyka jazzowego? Zapraszamy na pierwszą odsłonę polskiej krytyki jazzowej w latach 1956-1976.
Performans dla dzieci jako sztuka doświadczania wspólnego świata. Cz.2 – "Czerwony kłębuszek"
Mimo iż głównym bohaterem Czerwonego kłębuszka jest kot, to akcja performansu nie ukazuje życia czy przygód czworonoga. Autorki utworu tak skonstruowały scenariusz, by dzieci uczestniczące w performansie nie znały jego tematyki czy treści. Osią utworu jest wierszyk – zagadka recytowany najpierw przez Animatorkę, następnie przez Dzieci. Wszelkie działania performerów podczas Czerwonego kłębuszka, podbudowane wizualizacjami zmierzają do odgadnięcia przez Dzieci rozwiązania zagadki i tym samym odkrycia, kto jest głównym bohaterem performansu.
Performans dla dzieci jako sztuka doświadczania wspólnego świata. Cz.1 – "LaBorańcza"
LaBorańcza jest multimedialnym zdarzeniem mającym na celu uruchomienie polisensorycznego poznania rzeczywistości artystycznej. Elementem przewodnim, integrującym zawarte w zdarzeniu działania, jest owoc pomarańczy. Skupia on w swojej materii wiele aspektów otaczającego nas świata: kształt, barwę, zapach, smak, fakturę, wielowarstwowość, które są poznawane wszystkimi zmysłami. Muzyka powstaje na drodze eksperymentu, w pewnego rodzaju LaBoratorium twórczym, pobudza motorykę działań, jest impulsem do podjęcia akcji. Pomarańcza, wydając charakterystyczne, subtelne dźwięki, może także pełnić rolę instrumentu muzycznego.
Meandry adaptacji. Rzecz o "Carmen" i "Habanerze"
Biorąc pod uwagę specyfikę języków – zarówno dramatycznego, jak i muzycznego; ówczesne zasady panujące na scenie teatralnej oraz konwenanse społeczne, można śmiało stwierdzić, że nowela Mériméego to nie tylko inspiracja, na kanwie której powstała opera. Bizet i libreciści Carmen dokonali bowiem możliwie najwierniejszego przeniesienie tekstu literackiego w inną materię artystyczną, przy założeniu, że dzieło muzyczne również ma nosić cechy arcydzielności odpowiednie dla swego gatunku.
Liryka wokalna Apolinarego Szeluty a estetyka muzyczna „Młodej Polski”
W muzyce przełomu wieków najdoskonalszym przykładem na przenikanie się sztuk jest pieśń artystyczna. Rozmaitość powstającej wówczas poezji inspirowała kompozytorów do wyrażania się właśnie w tym gatunku. W epoce Młodej Polski drugim pod względem liczebności napisanych pieśni kompozytorem, po Karolu Szymanowskim, był Apolinary Szeluto. Liryka wokalna to gatunek, który odnajdujemy w każdym z jego okresów twórczych.
Twórczość muzyczna Apolinarego Szeluty – rekonesans
O ile Szymanowski, Różycki czy Karłowicz to twórcy, których nazwiska są powszechnie znane, o tyle Apolinary Szeluto, mimo iż to jeden z najważniejszych przedstawicieli młodopolskiej muzyki, pozostaje postacią praktycznie nieznaną. Taki stan rzeczy jest zastanawiający, biorąc pod uwagę artystyczny dorobek kompozytora – liczebnością przewyższający nawet dorobek Karola Szymanowskiego.
O tajnikach procesu twórczego i roli inspiracji. Refleksje Jonathana Harveya
Jonathan Harvey, zmarły przed czterema laty brytyjski kompozytor, był wśród współczesnych mu twórców postacią szczególną. Obok muzyki jego życie wypełniała nieustanna refleksja nad duchowością, istotą ludzkiej egzystencji, a także fenomenem inspiracji i artystycznej kreacji. Myśli Harveya możemy poznać dzięki jego dwóm książkom: In Quest of Spirit i Music and Inspiration.
Wprowadzenie do kampu w muzyce współczesnej
Podejmując temat estetyki kampu w sztuce, zdawałem sobie sprawę, że trudno ją sformułować w twardym wywodzie teoretycznym. Definicje kampu zmieniały się na przestrzeni ostatnich 50 lat, a przynależność konkretnych dzieł do tej estetyki w wielu przypadkach jest niejednoznaczna. Również na początku należy zadać pytanie, jakie są właściwie związki kampu z muzyką.
