OD REDAKCJI: Antonina Wiatr, redaktor prowadząca 324. numeru MEAKULTURA.pl, zebrała listę pięciu interesujących publikacji dotyczących zróżnicowanych aspektów hałasu w muzyce. Zachęcamy do zapoznania się i życzymy owocnej lektury!
_____
- Patryk Lichota, Tradycje hałasu w sztuce dźwięku, Bogucki Wydawnictwo Naukowe 2016
Książka Patryka Lichoty jest znakomitą pozycją, od której rozpocząć można zgłębianie tematu niniejszego wydania MEAKULTURA.pl. Autor przedstawia dogłębną definicję hałasu zarówno w kontekście akustycznym, jak i społecznym (opisując różne tradycje hałasu) oraz odnosi omawiane pojęcie bezpośrednio do muzyki XX- i XXI-wieku, w tym do twórczości Henry’ego Cowella, Johna Cage’a, Iannisa Xenakisa oraz wielu innych. Ostatnie rozdziały poświęcone są różnym aspektom sound artu oraz ich związkom z hałasem.
- Alex Ross, Reszta jest hałasem: słuchając dwudziestego wieku, Państwowy Instytut Wydawniczy 2011
Opublikowana ponad 15 lat temu książka krytyka „The New York Times” Alexa Rossa stanowi szerokie i bardzo przystępne kompendium muzyki XX wieku. Autor przybliża czytelnikom zarówno – dla wielu już całkiem kultową – działalność kompozytorską przed II wojną światową, w tym Gustava Mahlera, Arnolda Schönberga i Igora Strawińskiego, jak i różne oblicza muzyki wojennej oraz awangardę lat 60., a także muzykę popularną. Tytuł stanowi nawiązanie do ostatnich słów Hamleta („reszta jest milczeniem”), a hałas, który jest tu traktowany całkiem metaforycznie, odpowiada niechęci i niezrozumieniu, z jaką często spotyka się muzyka owego okresu.
- Wioletta Muras, Twórczość użytkowa Witolda Lutosławskiego: w świetle jego biografii i w kontekście przemian audiosfery XX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2019
Wioleta Muras w swojej książce skupiła się na mniej znanej twórczości użytkowej Witolda Lutosławskiego, a kompleksową charakterystykę tego etapu twórczości rozszerzyła o aspekt biograficzny. Istotną rolę w niniejszej pozycji grają również wątki związane ze zmianą audiosfery oraz postulatami Lutosławskiego dotyczącymi nadmiaru hałasu w codziennym życiu człowieka.
- Felipe Trotta, Annoying Music in Everyday Life, Bloomsbury Publishing 2020
Dwie ostatnie propozycje książkowe skierowane są do czytelników, którzy nie obawiają się sięgać po pozycje obcojęzyczne. Problem hałasu w życiu codziennym (a więc też: muzyki jako źródła hałasu), który zajmował Witolda Lutosławskiego został rozszerzony przez Felipe Trotta w jego książce Annoying Music in Everyday Life, która opiera się na 70 wywiadach eksplorujących tematy niechcianej muzyki w miejscach publicznych, kwestii prywatności audiosfery i tego, jak dźwięki mogą kształtować doświadczenia i relacje społeczne.
- Melle Jan Kromhout, The logic of filtering: how noise shapes the sound of recorded music, Oxford University Press 2021
Hałas w książce The logic of filtering: how noise shapes the sound of recorded music został poddany redefinicji i rozumiany jest nie jako niechciany, przeszkadzający dźwięk, lecz jako kluczowy element kształtujący brzmienie nagrywanej muzyki. Autor skupia się na technologicznych aspektach hałasu, przedstawiając szeroko zarysowaną historię technologii nagraniowej oraz jej wpływ na relację słuchacza i muzyki.
