John Birks „Dizzie” Gillespie (1917–1993) uznawany jest za jednego z najlepszych trębaczy jazzowych wszechczasów oraz współtwórcę bebopu.
Od czwartego roku życia grał na fortepianie. Jego następnym instrumentem był puzon, którego jednak porzucił dla trąbki. Marzenia o muzycznej karierze zapoczątkowała noc, kiedy to po raz pierwszy usłyszał Roya Eldridge’a. Co ciekawe, całą swoją wiedzę zdobywał samodzielnie, a doświadczenie wolał czerpać z występów niż podczas studiów. Profesjonalną działalność muzyczną rozpoczął w 1935 roku w Frank Fairfax Orchestra.
Przez lata współpracował z wieloma znanymi artystami, wśród których wymienić można m.in. Charliego Parkera, Earla Hinesa czy Billy’ego Eckstine’a.
Dizzy bez wątpienia był wirtuozem oraz improwizatorem – dzięki niemu w jazzie możemy usłyszeć elementy muzyki kubańskiej. Ponadto miał wpływ na innych twórców, takich jak Miles Davis, Clifford Brown oraz Chuck Mangione. Peter Watrous mówił, że gra Gillespiego: was meteoric, full of virtuosic inventions and deadly serious. But with his endlessly funny asides, his huge variety of facial expressions and his natural comic gifts, he was as much a pure entetainer as an accomplished artist. In some ways, he seemed to sum up all the possibilities of American popular Art (była nieziemska, pełna wirtuozerii, inwencji i śmiertelnie poważna. Lecz z jego nieskończenie zabawną stroną, różnorodnością mimiki twarzy i naturalnym talentem komicznym był tak samo artystą rozrywkowym, co spełnionym. W jakiś sposób wydawał się łączyć wszelkie rodzaje amerykańskiej sztuki popularnej).
Warto wspomnieć, że Gillespie gościnnie pojawił się również w Ulicy Sezamkowej i The Muppet show.
Dizzie był laureatem wielu prestiżowych nagród. W 1982 roku otrzymał NEA Jazz Master Award. Ponadto dwa razy został uhonorowany Grammy – w 1975 roku w kategorii Best Jazz Performance By A Soloist oraz szesnaście lat później jako zwycięzca Best Large Jazz Ensemble Performance.
Tekst: Katarzyna Jakubiak
