Dobiega końca rok 2025, a wraz z nim jubileusz 20-lecia powołania Europejskiego Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego jako Narodowej Instytucji Kultury. Dokładnie 1 października 2005 roku, w Międzynarodowy Dzień Muzyki, spełniło się marzenie Krzysztofa Pendereckiego o założeniu instytucji wspierającej młode muzyczne talenty w rozwoju, pogłębianiu pasji i poszerzaniu artystycznych horyzontów. Kilka lat później w Lusławicach, na środku jednego z pól, stanęła siedziba upragnionej przez artystę akademii z sercem w postaci doskonałej akustycznie sali koncertowej. Niewielka wieś położona w malowniczej Małopolsce stała się centrum wszechświata jednego z najsłynniejszych kompozytorów XX i XXI wieku.
Krzysztof Penderecki pragnął pozostawić po sobie ślad dla kolejnych pokoleń. Jego ponadczasowa muzyka, grana na całym świecie, jego rosnące w lusławickim Arboretum ukochane drzewa, naznaczony bogatą i fascynującą historią zespół dworsko-parkowy, a także żywa humanistyczna myśl stanowią dziś zarówno źródło inspiracji oraz zachwytu, jak i swego rodzaju drogowskaz dla wielu artystów, melomanów, miłośników sztuki i natury. Rozległa twórczość autora Polskiego Requiem dociera poza granice kraju, a także wykracza poza utarte konwenanse. Kompozytor z odwagą dążył do realizacji swoich marzeń i celów i do tego samego zachęcał młodych ludzi. Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego, troszcząc się o dziedzictwo Mistrza, nieustannie realizuje idee i założenia Patrona, stawiając jego wartości za naczelną misję. Muzyka, natura, edukacja, kultura i historia to główne gałęzie założonego 20 lat temu drzewa – codziennie rozwijającej się instytucji w Lusławicach, która tętni życiem dla wszystkich miłośników szeroko pojętej sztuki, wytrwale kontynuując intencję Mistrza.
W Europejskim Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego sezon trwa cały rok. Jubileusz 20-lecia powołania to nie jedyna okrągła rocznica instytucji, jaka przypadła w 2025. Dokładnie 29 marca minęło pięć lat od śmierci kompozytora, którego odejście wstrząsnęło całym muzycznym światem. Bieżący rok to również 45 lat od pierwszego z trzech słynnych prywatnych Festiwali Muzyki Kameralnej Lusławice – Dwór, jakie w trudnych dla Polski czasach organizowali w swojej posiadłości Elżbieta i Krzysztof Pendereccy. Mijający rok obfitował w wiele ważnych dla instytucji wydarzeń, jednak szczególnymi były koncerty specjalne w listopadzie: 92. rocznica urodzin artysty i koncert HYMN O MIŁOŚCI odbywający się 23 listopada podczas KOSMOGONII oraz koncert jubileuszu 20-lecia instytucji, tj. lusławickie prawykonanie monumentalnej Pasji według św. Łukasza 29 listopada. Patronat medialny nad obydwoma wydarzeniami objęło pismo MEAKULTURA.pl, a koncert przełomowego w karierze kompozytora dzieła zrelacjonowała Monika Targowska.
Wielu może zastanawiać się, jak wygląda i funkcjonuje narodowa instytucja artystyczna położona w środku niewielkiej, choć bogatej historycznie małopolskiej urokliwej wioski. Autorem „szalonego” pomysłu wybudowania siedziby w umiłowanych Lusławicach był sam Krzysztof Penderecki – odważny, niezłomny, wierny swoim przekonaniom. Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach w dziale EDUKATORNIA prezentuje Paulina Podżus.
Odwiedzając EDUKATORNIĘ, warto zajrzeć do „pałacu snów” Wojciecha Hasa, w którym wybrzmiewają melodie muzycznego alchemika – Krzysztofa Pendereckiego. Oniryczny Rękopis znaleziony w Saragossie (1965) z okazji Roku Wojciecha Hasa 2025 przybliża nam Jacek Bakalarz.
W wywiadzie numeru poznajemy Krzysztofa Pendereckiego nie tylko jako wybitnego kompozytora i wielkiego artystę, ale przede wszystkim pokornego i ciepłego człowieka, skromnego geniusza, wrażliwego na piękno natury i drugiego człowieka. Stanisław Godek rozmawia z pracownikami Centrum: Jadwigą Kanią, muzykolog i kierownik Działu Programowego, oraz Stanisławem Dudkiem, ogrodnikiem i opiekunem zespołu dworsko-parkowego w Lusławicach.
Osobiste wspomnienia o kompozytorze w felietonie kontynuuje Jadwiga Kania, dzieląc się głębokimi przemyśleniami na temat rozległego, materialnego i niematerialnego dziedzictwa artysty. Refleksję autorki wzbogacają zebrane sentencje kompozytora.
W dziale PUBLIKACJE polecamy artykuł Pauliny Podżus, która podejmuje pierwszą próbę analizy wybranych dzieł Krzysztofa Pendereckiego komponowanych w Lusławicach w kontekście tamtejszej przyrody oraz historii. Poszukując zależności wpływu natury i energii miejsca na kompozytora, autorka za punkt wyjścia bierze słowa artysty o niewyjaśnionej wyjątkowości i odmiennym pięknie jego lusławickich dzieł.
Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego poleca listę najbardziej rzetelnych i wartościowych publikacji (+ film dokumentalny) poświęconych życiu i twórczości Patrona instytucji. Zestawienie znaleźć można w dziale REKOMENDACJE.
Na koniec playlista numeru stworzona w ramach kampanii społecznej Save the Music Fundacji MEAKULTURA.
Lista tekstów:
- Monika Targowska – Genius loci TUTAJ
- Stanisław Godek – Krzysztof Penderecki – wizjoner o wielkim sercu. Rozmowa z Jadwigą Kanią i Stanisławem Dudkiem TUTAJ
- Paulina Podżus – Na styku tradycji i nowoczesności. Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach TUTAJ
- Jacek Bakalarz – Penderecki – alchemik dźwięku w pałacu snów Hasa TUTAJ
- Jadwiga Kania – Tożsamość zapisana dźwiękami TUTAJ
- Paulina Podżus – Wpływ natury na kompozytora na przykładzie lusławickiej twórczości Krzysztofa Pendereckiego (cz. I) TUTAJ
- Paulina Podżus – Wpływ natury na kompozytora na przykładzie lusławickiej twórczości Krzysztofa Pendereckiego (cz. II) TUTAJ
- Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego – O Krzysztofie Pendereckim książek kilka TUTAJ
- Save the Music – Playlista numeru TUTAJ
