Gwizdanie to czynność pod wieloma względami wyjątkowa. Choćby dlatego, że nie każdy człowiek – na co wpływ mają różne, zazwyczaj biologiczne, czynniki – potrafi ją wykonywać. Ci, którzy są w stanie, gwiżdżą inaczej w zależności od celu, umiejętności i sytuacji, na przykład przy sprzątaniu, nucąc (z mniejszym lub większym powodzeniem) fragment piosenki lub na meczu w celu wyrażenia niechęci do drużyny przeciwnej. Są także na świecie ludzie, którzy gwiżdżąc, tworzą sztukę.
Złoty wiek muzycznego, artystycznego gwizdania przypadł na lata 1920–1950. To właśnie wtedy wielu artystów koncertowało i występowało ze swoimi big bandami.
Dużą popularnością cieszyli się tacy gwizdacze jak Elmo Tanner (znany przede wszystkim z przeboju Heartaches) albo Muzzy Marcellino. Z kolei wydana w 1967 roku piosenka I Was Kaiser Bill’s Batman stała się międzynarodowym hitem.
Po technologicznym rozkwicie popularność artystycznego gwizdania znacząco spadła. W 1973 roku postanowiono jednak „ożywić” tę sztukę. Zaczęto w tym celu organizować International Whistlers Convention (IWC) w małym miasteczku Louisburg w Północnej Karolinie. Wydarzenie odbywało się cyklicznie przez ponad 40 lat. Brali w nim udział wirtuozi gwizdania z całego świata, jak choćby Chris Ullman, Steve Herbst, Jason Serinus, Kimiko Wakiyama czy też Geert Chatrou.
Sam termin „zawodowy gwizdacz” (ang. professional whistler) brzmi w języku polskim co najmniej egzotycznie. Jeszcze więcej kłopotów sprawia nazwanie kobiety, która profesjonalnie wykonuje ten zawód. Określenie „gwizdaczka” zapewne niejednego przeciwnika feminatywów zniechęci do dalszej lektury tego tekstu. A jednak to właśnie o takiej postaci będzie mowa w kolejnych akapitach.
Molly Lewis to urodzona w Sydney, a obecnie mieszkająca w Los Angeles artystka, która zajmuje się zawodowym gwizdaniem. Pierwszym ważnym momentem w jej karierze był udział we wspomnianej wcześniej International Whistlers Convention w 2012 roku. Zdobyła tam nagrodę Whistler Who Traveled the Greatest Distance. Z kolei w 2016 roku wykonała w duecie z Karen O z zespołu Yeah Yeah Yeahs piosenkę Just a Closer Walk with Thee na koncercie zorganizowanym w hołdzie Harry’emu Deanowi Stantonowi.
W internecie można znaleźć różne nagrania, na których Lewis prezentuje swoje niecodzienne umiejętności. Jednym z najbardziej poruszających i zaskakujących jest niewątpliwie jej wykonanie Arii Królowej Nocy z opery Czarodziejski flet Wolfganga Amadeusza Mozarta.
Artystka podkreśla, że dzięki gwizdaniu, które według niej jest jak ludzki theremin, może wykonywać i tworzyć muzykę poruszającą innych. 2 lipca 2021 roku ukazała się jej debiutancka EP-ka The Forgotten Edge, zawierająca sześć utworów. Sama nazwa pochodzi od potocznego określenia mikrosąsiedztwa Lewis, położonego na szczycie wzgórza porośniętego grochodrzewem przy Dodger Stadium. W artykule dla brytyjskiego „Guardiana” gwizdaczka przyznała, że zależało jej na tym, aby każda kompozycja była ścieżką dźwiękową do innej sceny w filmie. Utwory, które znalazły się na minialbumie, są zachowane w lounge’owym, nieco egzotycznym stylu. Charakteryzują się z jednej strony przepychem starego hollywoodzkiego kina z końca lat 50., a z drugiej – niezwykłą delikatnością.
Postać i twórczość Molly Lewis jawią się we współczesnym świecie jako pewnego rodzaju fenomen. Sama artystka w artykule dla „The New York Times” przyznała, że artystyczne gwizdanie to już – niestety – sztuka stracona. Jednocześnie podkreśliła, że jeśli miałoby się okazać, że będzie jedyną indie rockową gwizdaczką na świecie, to też dobrze.
Źródła:
- Rogers N., Whistling as an Art Almost Died Off. Can Molly Lewis Keep It Alive?, „The New York Times”, (dostęp: 25.07.2021).
- Cooper L., Molly Lewis: the professional whistler on everyone’s lips in Hollywood, „The Guardian”, (dostęp: 25.07.2021).
- Molly Lewis, professional whistler, „The Monocle Weekly”, (dostęp: 25.07.2021).
- Masters of Whistling, „The Masters of Musical Whistling”, (dostęp: 25.07.2021).
- Laskow S., Listen to the Strange and Wonderful Sound of One of Earth’s Best Whistlers, „Atlas Obscura”, (dostęp: 25.07.2021).
