Koronawirusowa pandemia, którą na co dzień wszyscy odczuwamy, swój początek odnajduje w Wuhan. Wszystko zaczęło się pod koniec 2019 roku i od tego czasu patogen zdążył zmutować już kilka razy, co jedynie umocniło twardy mur międzynarodowych lockdownów i ogólnego paraliżu gospodarczego. Miało to wpływ na dokonanie się gruntownych zmian w życiach ludzi na całym globie. Kenijskie brzmienie – jako jeden z wielu elementów kultury subsaharyjskiej Afryki – przyszło na ratunek.
Muzyka nie tylko odgrywa tam rolę czysto rozrywkową, lecz kroczy w parze ze społeczną pozycją edukatora. Przekracza ona bowiem granice języka czy fizyczności, nabywając cech jakościowo nowego, uniwersalnego metakomunikatu. Kultura kontynentu afrykańskiego jest ściśle spojona z dźwiękiem i rytmem. Oprócz jej występowania na różnego rodzaju festiwalach czy ceremoniach, często tyczy się codziennej egzystencji oraz prostych aktywności, które pomaga odbiorcy zaadaptować – innymi słowy, jest nośnikiem społeczno-kulturowym. Artyści z sukcesem zaczęli komponować utwory napełniające człowieka nadzieją, często skoczne i pozytywne, edukujące, w jaki sposób może ów przeciwdziałać tragedii. W języku angielskim relacja niniejszych dwóch aspektów, tj. zabawy i nauki, nosi nazwę edutainment, czyli połączenie słów: education (edukacja) oraz entertainment (rozrywka). Muzykę kenijską można zaklasyfikować do tej kategorii.
Poniżej znajdują się dwa utwory badane w materiale źródłowym, autorstwa Jacka Ogembo, Cellyne Anudo i Benarda Kodaka. Teksty – mogące frapować człowieka wychowanego w modelu tzw. kultury Zachodu – traktują o dokładnym myciu rąk, unikaniu tłumów, higienie osobistej, zostawaniu w domu czy wycieczce do lekarza, kiedy ujawnią się pierwsze symptomy choroby. W związku ze śmiercią ponad 2 tysięcy zarażonych, a ogółem z występowaniem 123 tysięcy przypadków COVID-19 w Kenii (2019), kryzysem systemu zdrowia i sektora zaopatrzeniowego, lirycznie utrwalono niebezpieczeństwo. Pomimo tego wszystkiego, akcent stawiany jest na nadzieję, aktywność zapobiegawczą i kolektywną odpowiedzialność za sytuacje w regionie. Artyści kładą nacisk na to, iż problem nie jest jednostkowy, a sama jego konstrukcja zasadza się na ogromnej tragedii – tę świadomość podkreśla kenijska muzyka, jej intensywność oraz treści, jakie za sobą niesie.
Źródła:
1. Anudo C., Kodak B., Ogembo J., Music as a conveyor of public health messages on COVID-19 in Kenya, „Nairobi Journal of Humanities and Social Sciences”, 5(1): 63–82, 2021.
2. Introducing The Music Of Africa, YouTube: ClickView, dostęp: 5.10.2021.
3. Kubik G., African music, Britannica.com, dostęp: 5.10.2021.
4. Picton J., African art, Britannica.com, dostęp: 5.10.2021.
