Festiwal Kultury Żydowskiej Zbliżenia od kilku już lat wpisuje się w mapę najważniejszych cyklicznych wydarzeń kulturalnych w Trójmieście. Stale poszerza się jego oferta muzyczna, obejmująca koncerty (w tym roku na Zbliżeniach grał między innymi Adam Bałdych) i warsztaty oraz płyty, wydawane w serii Academia Musica Judaica wespół z Akademią Muzyczną w Gdańsku. Tegoroczny, czwarty już krążek – zatytułowany Nie przez grzech – zawiera piosenki do słów poetek żydowskich z muzyką młodych trójmiejskich muzyków – Ignacego Wiśniewskiego, Ziemowita Klimka i Antoniego Wojnara.
Opracowane przez nich – z inspiracji Marka Branda, szefa Zbliżeń – wiersze pochodzą z wydanej niedawno antologii Moja dzika koza, przywracającej po latach milczenia zapomnianą twórczość kobiet piszących w języku jidysz.
Płyta pozwala jej wybrzmieć w jeszcze inny sposób, ukazując uniwersalność kobiecego doświadczenia, a jednocześnie odmienność tej poezji, przesiąkniętej refleksją o sprawach duchowych, często ostatecznych, i tęsknotą za pięknem.
Transcendująca kobiecy głos – poetycki i wokalny – muzyka jest na Nie przez grzech równie nieoczywista jak słowo i kultura, która je zrodziła. Zaledwie w kilku miejscach słyszymy subtelną stylizację na klimaty żydowskie, ale szybko jest ona przełamywana (Życie to purimszpil). Na warstwę muzyczną najmocniej oddziałała bowiem stylistyka jazzu – przede wszystkim z uwagi na samą formułę akustycznego tria (fortepian, kontrabas, perkusja), w którym trzej kompozytorzy okazują się bardzo dobrymi instrumentalistami, ale i sposób operowania czasem (Nikt tego nie wie, Po tamtej stronie), a także swingujący pazur trzech wokalistek – Natalii Capelik-Muiangi, Katarzyny Goleckiej i Basi Pospieszalskiej, wyczulonych na niuanse tekstów i konsekwentnie budujących nastrój pomiędzy refleksją, melancholią i zmysłowością. Ten jazz dobrze poezji żydowskich autorek służy – metaforyzuje ją, czyniąc płytę bezpretensjonalną i świeżą. Młodym muzykom pozwala zaś zachować wiarygodność i przemówić własnym głosem.
—
Academia Musica Judaica, vol. 3, Nie przez grzech [Natalia Capelik-Muianga – voc, Katarzyna Golecka – voc, Basia Pospieszalska – voc, Ignacy Jan Wiśniewski – p, Ziemowit Klimek – cb, Antoni Wojnar – dr, Marek Brand – pomysłodawca], Fundacja Kultury Zbliżenia i Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, 2020.
