Čači Vorba to działająca od 2006 r. lubelska grupa, która specjalizuje się w wykonywaniu muzyki cygańskiej, bałkańskiej oraz karpackiej. To zarazem jeden z najbardziej znanych polskich zespołów za granicą.
Čači Vorba jest laureatem tytułu „Folkowy Fonogram Roku” przyznawanego przez radiową Dwójkę za płytę Tajno Biav (2012).
Zespół zdobył także szereg zagranicznych nagród oraz wyróżnień, m.in. Nagrodę Niemieckich Krytyków Fonograficznych, Top of the World CD – Songlines Magazine (Niemcy), Top 10 – World Music Charts Europe, Lira Gillar – Lira Magazine (Szwecja), Mundofonias Top 10 – Radio Nacional de Espana (Hiszpania). W 2014 r. debiutowali w Wielkiej Brytanii podczas festiwalu WOMAD, utworzonego przed laty z inicjatywy artysty Petera Gabriela. Koncert transmitowany był na żywo na antenie radia BBC3.
Muzycy korzystają z tradycyjnych instrumentów typowych m.in. dla muzyki cygańskiej, rumuńskiej czy tureckiej, takich jak darbuka (bęben kielichowy), cajon (skrzynka perkusyjna), daf, riqq (bębny obręczowe) czy kabak keman (instrument smyczkowy). W skład zespołu wchodzą Maria Natanson (śpiew, skrzypce, kabak keman), Rafał Gontarski (akordeon), Robert Brzozowski (kontrabas), Sebastian Szebesta (cajon, darbuka, riqq, daf).
Čači Vorba, fot. Krzysztof Werema
źródło: cacivorba.pl
Nazwa Čači Vorba łączy dwa słowa, pochodzące z języka cygańskiego i rumuńskiego i oznacza „szczerą mowę”, bo tak określają muzykę cyganie.
Każdy z członków zespołu ma swoją własną, niepowtarzalną historię. Nie wyrastamy bezpośrednio z tradycji muzycznych, jakimi się inspirujemy. Każdy z nas odnalazł swoją fascynację muzyką Karpat i Bałkanów w swój własny sposób na jakimś określonym etapie życia. Tak naprawdę cały czas uczymy się tej muzyki. Indywidualnie i od siebie nawzajem. To taki nieustający i fascynujący proces – mówi kierownik artystyczny i manager zespołu, Piotr Majczyna.
Przykładem tych poszukiwań może być żywiołowa wokalistka Maria Natanson, wnuczka kompozytora Tadeusza Natansona, pochodząca z rodziny o wielopokoleniowej tradycji muzycznej. Formalną edukację muzyczną rozpoczęła w wieku 6 lat, ale już w wieku 15 lat zrezygnowała z niej i wyjechała w Karpaty, by tam podczas swej wędrówki zetknąć się z żywą tradycją muzyczną. Prawie rok spędziła w romskiej osadzie w Czarnej Górze, grając z lokalnymi muzykami i zespołami, od których nauczyła się różnych technik i stylów. Gra na skrzypcach, kemençe (turecki intrument strunowy), altówce węgierskiej (w kilku odmianach), kontrabasie, drewnianych łyżkach i kance od mleka, które należą do tradycyjnych instrumentów Romów węgierskich oraz wołoskich).
Sebastian Szebesta kilka lat spedził poza granicami kraju. Inspiracji poszukiwał w Irlandii i Hiszpanii, uczestnicząc w projektach związanych z jazzem, muzyką latynoamerykańską, irlandzkim folkiem, flamenco, a nawet eksperymentalnym rockiem. Droga Roberta Brzozowskiego i Piotra Majczyny wiodła przez liczne zespoły folkowe działające na Lubelszczyźnie.
Muzyka wykonywana przez zespół nie czerpie tylko ze źródeł cygańskich i rumuńskich, ale nawiązuje do tradycji bałkańskich i bliskowschodnich. Čači Vorba swodobnie łączy też muzykę etniczną z elementami jazzu, swingu, rock’n’rolla i innymi gatunkami. Zespół często określa swoją muzykę jako joc’n’roll, używając rumuńskiego słowa „joc”, które oznacza taniec i zabawę.
„Szczera mowa” znalazła odbiorców w różnych krajach Europy, a koncerty za granicą odbywają się równie często, jak w kraju. W czerwcu zespół wystąpił m.in. na poznańskim festiwalu Ethnoport, a w lipcu i w sierpniu będzie koncertował m.in. w Polsce, w Czechach, w Niemczech, na Słowacji i we Włoszech.
