Od Redakcji: Tekst Ewy Fabiańskiej poświęcony twórczości Artura Kroschela należy do cyklu wizytówek młodych polskich kompozytorów, który w całości publikujemy na łamach MEAKULTURY. Jest to dla nas projekt szczególnie ważny, będący owocem otrzymania Stypendium Twórczego Ministra Bogdana Zdrojewskiego dla naszej Redaktor Naczelnej, dr Marleny Wieczorek.
W ramach cyklu prezentowane będą sylwetki kompozytorów urodzonych w latach 70. i 80., pochodzący z różnych ośrodków: Krakowa, Warszawy, Wrocławia, Poznania i Łodzi. Choć młodość może wydawać się kategorią umowną, to jednak właśnie ta twórczość wyznacza w polskiej muzyce nowe zjawiska. Wybór okazał się trudny, bo na uwagę zasługuje wielu młodych twórców, ale z konieczności należało ograniczyć ich liczbę do kilkunastu. Intencją dr Marleny Wieczorek było to, by powstały teksty atrakcyjne, a równocześnie bogate pod względem prezentowanego materiału. Do współpracy zostali zaproszeni młodzi krytycy muzyczni, teoretycy muzyki i muzykolodzy, którzy z racji swojego miejsca zamieszkania mogli nawiązać z kompozytorami bezpośredni, osobisty kontakt i przeprowadzić z nimi dodatkowe rozmowy. MEAKULTURA jest partnerem medialnym tego – w naszym przekonaniu ważnego i potrzebnego – przedsięwzięcia. Serdecznie zapraszamy do lektury!
————————————–
BIOGRAFIA
Kompozytor, urodzony w 1973 roku w Szamotułach, związany z Akademią Muzyczną im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu, gdzie zatrudniony jest na stanowisku adiunkta.[1] Absolwent poznańskiej Akademii Muzycznej w klasie profesora Jana Astriaba i profesor Lidii Zielińskiej (klasa muzyki elektronicznej) był wielokrotnie wyróżniany programami stypendialnymi i nagrodami, do których należą m.in. stypendium firmy Davidoff dla młodego kompozytora oraz odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” przyznana przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Artur Kroschel prowadzi intensywną działalność w zakresie popularyzacji muzyki współczesnej[2] jako wiceprezes Poznańskiego Oddziału Związku Kompozytorów Polskich, założyciel poznańskiego zespołu muzyki współczesnej SEPIA ENSEMBLE oraz dyrektor prestiżowego Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Poznańska Wiosna Muzyczna”.[3]
Swój warsztat kompozytorski rozwijał podczas Międzynarodowych Warsztatów Muzyki Współczesnej „Kraków – Stuttgart” w Krakowie oraz Międzynarodowych Warsztatów Twórczości Intermedialnej w Skokach. Rezultatem jego rozwoju w dziedzinie kompozycji jest szereg nagród w konkursach kompozytorskich o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym, jak np. wyróżnienie na Konkursie Młodych Kompozytorów im. Tadeusza Bairda w Warszawie czy III Nagroda na Konkursie Kompozytorskim na utwór na orkiestrę w ramach X. Weimarer Frühjahrstage für zeitgenössische Musik w Weimarze.
Artur Kroschel był wielokrotnie zapraszany do udziału w prestiżowych festiwalach i koncertach muzyki współczesnej w kraju i za granicą – jego kompozycje były wykonywane podczas następujących festiwali:
- Poznańska Wiosna Muzyczna,
- Musica Polonica Nova we Wrocławiu,
- Śląskie Dni Muzyki Współczesnej w Katowicach,
- Warszawska Jesień (Koncerty Koła Młodych ZKP),
- Międzynarodowy Konkurs Współczesnej Muzyki Kameralnej w Krakowie,
- Gaudeamus Music Week w Amsterdamie,
- Dresdener Tage der zeitgenössischen Musik w Dreźnie,
- Aspekte w Salzburgu,
- Weimarer Frühjahrstage für zeitgenössische Musik w Weimarze,
- Unerhörte Musik w Berlinie,
- Suona Francese w Rzymie,
- Światowe Dni Muzyki ISCM w Belgii,
- Festival für aktuelle Musik Randspiele Zepernick,
- Morelia Nueva Musica w Meksyku,
- na koncertach muzyki współczesnej w Paryżu, Londynie, Rzymie, Moskwie, Neapolu, Barcelonie, Monachium, Sao Paulo oraz wielokrotnie na innych koncertach kompozytorskich.
W ostatnich latach skomponował utwór na koncert zamykający projekt Kulturjahr der Zehn, którego prawykonanie odbyło się w Filharmonii w Berlinie. W tym samym roku Artur Kroschel został zaproszony do projektu Labyrinthmaker 2007 zorganizowanego przez Pierrot Lunaire Ensemble Wien, w ramach którego wykonywano jego utwór na licznych koncertach organizowanych w Europie, Stanach Zjednoczonych i Meksyku.
Mimo młodego wieku kompozytor współpracował z wieloma wybitnymi zespołami kameralnymi i orkiestrami m.in. Ensemble Aleph, Sinfonietta Leipzig pod dyrekcją Johannesa Harneita, Pierrot Lunaire Ensemble Wien, Warehouse Ensemble pod dyrekcją Edwina Roxburgha, Modern Art Ensemble, Duo Namaste, Polish Violin Duo, an_Arche NewMusicEnsemble, Ensemble ON pod dyrekcją Gillesa Goberta, Idiom Project Ensemble, Sepia Ensemble, Orkiestra Filharmonii Poznańskiej pod dyrekcją Marka Pijarowskiego, Jenaer Philharmonie pod dyrekcją Markusa L. Franka. Wielu uznanych solistów wykonywało jego dzieła, np. Linda Jankowska, Anna Zielińska, Bartosz Woroch, Anna Ziółkowska, Wacław Zimpel, Marzena Michałowska, Erik Drescher, Áshildur Haraldsdóttir, Ewa Murawska.
OPIS TWÓRCZOŚCI
Wstęp – kilka słów o obsadzie wykonawczej
Twórczość Artura Kroschela jest niezwykle bogata i interesująca. Kompozytor regularnie uczestniczy w wielu prestiżowych koncertach i festiwalach kompozytorskich o zasięgu krajowym i międzynarodowym, na których prezentuje wybrane utwory. Działalność młodego artysty obejmuje zarówno dzieła solowe i kameralne, jak również orkiestrowe (orkiestra smyczkowa, kameralna i symfoniczna) o rozbudowanej obsadzie wykonawczej. Początkowo większość dzieł była przeznaczona na mniejszy aparat wykonawczy m.in. Wariacje na fortepian (1996), Refren i przygrywka na organy (1998) czy Interim na perkusję (1999). Pod koniec lat 90-tych zaczął tworzyć kompozycje z myślą o dużych obsadach wykonawczych, jak np. Alias na orkiestrę symfoniczną (2000) czy Grosso modo na kwartet smyczkowy, perkusję i orkiestrę symfoniczną (2001). Wiele z tych utworów powstało na zamówienie konkretnych wykonawców bądź organizatorów różnych festiwali muzycznych, promujących muzykę współczesną.
W dorobku artysty odnajdziemy szereg utworów przeznaczonych na instrument solo m.in. A za oknem półmrok na kontrabas solo (2000), Subito na klarnet solo (2003), Outline na puzon solo (2009) oraz Still na flet solo (2013). Wiele kompozycji pisanych było z przeznaczeniem do wykonania przez muzyków grających na instrumentach perkusyjnych. Perkusja rzeczywiście pełni istotną rolę w wielu dziełach Artura Kroschela, który sam uczył się grać na różnych instrumentach perkusyjnych. Najnowszymi utworami, w których pojawia się partia tych instrumentów, są: Oubli na trzy perkusje (2012) oraz Deverbal II na saksofon altowy, perkusję i fortepian (2013). Wśród wczesnych utworów zdolnego twórcy nie brakuje także kompozycji elektronicznych i słuchowisk eksperymentalnych, a mianowicie: Ranek Artura (1998) i Sen Centaura na taśmę (1999). Do tej pory twórczość skoncentrowana była wokół muzyki instrumentalnej, choć pojawiło się już kilka kompozycji wokalnych (Angelus Domini na chór mieszany a cappella, 2003) i wokalno-instrumentalnych (Assieds-toi, Mariette na sopran i sześć instrumentów, 2003 czy Esquisse na sopran, skrzypce, wiolonczelę i fortepian, 2013). Ciekawostką może być fakt, iż niektóre kompozycje powstają z myślą o najmłodszych odbiorcach sztuki , wśród nich znajduje się Kolorowy tryptyk na perkusję, fortepian i zespół dziecięcy (1998).
Wykorzystywanie różnorodnych i urozmaiconych zespołów wykonawczych, łączenie ich w oryginalny sposób, świadczy o niezwykłej otwartości i pomysłowości kompozytora, który w twórczy sposób podchodzi do poszukiwania nowych brzmień. Warto wspomnieć o kompozycji przeznaczonej na nietypowy instrument, a mianowicie flet glissandowy. Słuchacze Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej Poznańska Wiosna Muzyczna 2012 mieli okazję przekonać się, jak taki instrument wygląda i jak oryginalne jest jego brzmienie. Jednym z wybitnych wirtuozów tego instrumentu jest niemiecki flecista Erik Drescher, który wykonał utwór Mol-Par (2012) Artura Kroschela w ramach ubiegłorocznego festiwalu. Dzięki takiemu typowi instrumentu można uzyskać bardzo płynne przejście pomiędzy różnymi dźwiękami. W utworze Mol-Par na flet glissandowy artysta zainspirował się zjawiskiem zmian ostrości widzenia w procesie akomodacji oka, próbą uchwycenia zjawiska oddalania i przybliżania, które często następują w bardzo ujednolicony sposób. Wykorzystanie fletu glissandowego pomogło kompozytorowi w uzyskaniu efektu płynnego przechodzenia pomiędzy poszczególnymi antytetycznymi stanami – „daleko” i „blisko”.
Trio na skrzypce, klarnet i fortepian (2002)
w wykonaniu solistów zespołu The Pierrot Lunaire Ensemble Wien:
Autorska technika kompozytorska – „technika rozbijania początku”
Jedną z ciekawych, autorskich technik kompozytorskich, która została zastosowana w szeregu utworów Artura Kroschela, to „technika rozbijania początku”, którą twórca porównuje do „kruszenia się, rozpadu skał na drobne elementy” czy dekonstrukcji budynku, służącej poznaniu dokładnych komponentów, z których jest złożony. Wskazana technika polega na tym, iż w pierwszych taktach dzieła muzycznego dominuje gęsta faktura i silna ekspresja, nakładane są na siebie symultanicznie wielorakie idee kompozytorskie.
Przykładowo na początku może występować pełna obsada instrumentalna, tak by później nastąpił proces „dekompozycji”, czyli rozbijania na mniejsze elementy, cząstki, którym kompozytor przygląda się szczegółowo przez pryzmat wielu oryginalnych pomysłów. W związku z tym kompozycje rozpoczynają się niejednokrotnie od punktu kulminacyjnego, do którego uzyskania wielu twórców dąży w środkowej lub końcowej części dzieł muzycznych.
Utwór Fracture (2006/2007) przeznaczony na sześć instrumentów, został skomponowany dla Warehouse Ensemble Composition Project. Kompozycja po raz pierwszy została wykonana w Londynie w 2007 roku pod dyrekcją Edwina Roxburghe’a, angielskiego dyrygenta, kompozytora i oboisty. We wszystkich trzech fazach jednoczęściowej kompozycji dochodzi do różnych zmian, ale nie w agresywny sposób, polegający na wykorzystywaniu nagłych kontrastów. Kompozytor wykorzystuje płynne, subtelne przejście, eksperymentując z techniką wypracowaną przez siebie, a mianowicie „techniką rozbijania początku”. Poszczególne obiekty dźwiękowe, ukazywane na początku utworu symultanicznie, później zestawiane są w różnych konfiguracjach instrumentacyjnych i wariantach kolorystycznych (artykulacyjnych, dynamicznych i poprzez subtelne zmiany rejestrów).
Fracture na 6 instrumentów (2006/07) w wykonaniu zespołu an_ARCHE NewMusicEnsemble można posłuchać TUTAJ:
Nieustanne poszukiwanie nowego brzmienia i jego głębi…
Najważniejszą jakością dla kompozytora jest brzmienie, w szczególności brzmienie pojedynczego lub kilku dźwięków, które ukazuje w różnych odsłonach i kontekstach. Brzmienie poszczególnych instrumentów można wykorzystywać na różne sposoby i dążyć do ukazania jego bogactwa i wielu możliwości. Dzięki kreatywności, niezwykle rozwiniętej wyobraźni muzycznej i otwartości na dogłębne poznawanie możliwości wydobycia dźwięku z poszczególnych instrumentów, kompozytor potrafi uzyskiwać niezwykłe efekty dźwiękowe, które pobudzają słuchacza do myślenia i kształtowania własnej interpretacji.
Zarówno w utworach solowych (wśród nich odnajdziemy utwory przeznaczone na takie instrumenty, jak: fortepian, klawesyn, organy, perkusja, kontrabas, skrzypce, klarnet, flet glissandowy, flet, puzon), kameralnych o różnorodnych zestawieniach instrumentów (m.in. Aunt’s birthday na instrumenty dęte, 2002, Beischrift na flet, klarnet basowy, altówkę i wiolonczelę, 2004 czy Fonte na flet, obój, gitarę i wiolonczelę, 2010) i przeznaczonych na orkiestrę symfoniczną lub kameralną (np. Prześwit z 2008 roku), kompozytor poszukuje novum w zakresie instrumentacji, faktury, stosowania różnych rodzajów artykulacji i kolorystyki muzycznej.
Z jednej strony duża liczba nowoczesnych środków muzycznych lub tych, znanych z przeszłości, ale widzianych okiem kompozytora XXI wieku, np. stosowanie elementów serii, ale w bardziej swobodny, elastyczny sposób, a z drugiej strony pamięć o tym, by dążyć do ograniczenia, związanego z szukaniem muzycznego sensu i głębi dzieł sztuki. Ideą przewodnią dzieła Suspension na pięć instrumentów (klarnet basowy, trąbkę, perkusję, skrzypce i wiolonczelę) jest wzajemne przenikanie się tylko dwóch głównych struktur brzmieniowych w płynny sposób. Drobne warianty pojawiają się stopniowo, dzięki czemu kompozytor doskonale operuje czasem w swoim dziele muzycznym.
Odbiorca utworów Artura Kroschela poprzez wielokrotne i uważne słuchanie utworów uzdolnionego twórcy, potrafi za każdym razem odnaleźć w nich wiele interesujących i intrygujących elementów.
Oubli na trzy perkusje w wykonaniu: Idiom Project Ensemble:
Podtrzymywanie uwagi słuchacza – „element zbłądzenia”
Twórca przed przystąpieniem do pracy nad nowym utworem ma dokładnie zaplanowaną wizję, jak nowe dzieło powinno wyglądać. Jednak w trakcie pracy nad nim potrafi oddawać się także intuicji i emocjom, o czym zapomina wielu współczesnych artystów. W zaplanowanej formie, strukturze utworu pojawiają się celowo nieoczekiwane zwroty, które pozwalają na przyciąganie i podtrzymywanie uwagi słuchacza.
Jednym z takich zabiegów w utworze Assieds – toi, Mariette na sopran i sześć instrumentów (2003) jest nagłe wyrwanie słuchacza ze struktury, która pojawiała się w partii instrumentów perkusyjnych – wykonawca zaczyna w pewnym momencie grać dźwięki, które nie są zapisane w partyturze. Innym elementem zaskoczenia jest jednorazowe pojawienie się partii sopranu, zanotowanego zaledwie na jednej wysokości dźwięku („f2”) dopiero w ostatnich taktach dzieła, co sprawia iż utwór nabiera charakteru „surrealistycznego”, łamiącego konwencję utworów wokalno-instrumentalnych.
W rezultacie, korzystając z mechanizmów rządzących psychologią muzyki, kompozytor pozwala słuchaczowi na stopniowe oswajanie z rozwojem dramaturgii i formy, a poprzez nagłe zwroty (określane przez kompozytora jako „elementy zbłądzenia”), jeszcze bardziej go zaciekawia i koncentruje jego uwagę na odbiorze utworu. Dzieje się to m.in. przez nagłe podkreślenie figur i zwrotów muzycznych, które wcześniej pojawiały się w kompozycji, ale były na dalszym planie strukturalnym – nagle przechodzą na plan pierwszy. „Element zbłądzenia” dotyczy zarówno struktury formalnej, jak i dramaturgii utworu.
Jeden z muzyków prestiżowego francuskiego zespołu muzyki współczesnej Ensemble Aleph, wiolonczelista Christophe Roy, porównuje utwór Kroschela do dramatu Witolda Gombrowicza Operetka, wskazując na ich wspólne cechy: specyficzny, abstrakcyjny i „surrealistyczny” humor. Gombrowicz świadomie nawiązywał w swoim utworze do operetki w znaczeniu widowiska muzycznego, które przedstawiał jednak z elementami parodii. W utworze Kroschela także doszło do złamania konwencji związanej z tradycyjnym ukształtowaniem arii, pieśni – partia wokalna pojawia się na sam koniec utworu, a dominującą rolę spełniają jednak instrumenty.
fot. Archiwum rodzinne
Sfera inspiracji i muzycznych fascynacji
Założeniem artysty jest tworzenie dzieł autonomicznych, które nie mają charakteru ilustracyjnego czy programowego. Unika także cytatów i skojarzeń z tradycją oraz bezpośrednich inspiracji pozamuzycznych. Chociaż wiele tytułów mogłoby wskazywać na ilustracyjny charakter kompozycji (np. Lśnienie, Japońskie postludium, Sen centaura, Pejzaż przestrzeni), jest to tylko wskazanie na krąg inspiracji kompozytora, które pobudzają go do tworzenia nowych utworów. Najważniejsza staje się chęć poszukiwania nowości i ciągłego rozwoju artystycznego, a nie prosta ilustracja muzyczna różnorodnych zjawisk.
Interesujące są także tytuły różnych utworów – kompozytor posługuje się krótkimi hasłami w różnych językach, jak np. w języku polskim (Kolorowy tryptyk, Wariacje, Interludium), w języku francuskim (Assieds-toi, Mariette, de dessous, Étonnement), angielskim (Aunt’s birthday, Contexture) czy niemieckim (Fluchtpunkt, Beischrift).
Wiele tytułów wiąże się z chęcią podkreślenia zasady, w jaki sposób dany utwór został skonstruowany, jaka jest jego forma muzyczna.
By uporządkować materiał muzyczny w kompozycjach, niejednokrotnie posługuje się strukturami serialnymi, jednak traktowanymi w sposób swobodny. Jak wspomina sam kompozytor: Także struktury serialne odegrały w kilku moich kompozycjach dużą rolę. Nie jest to jednak serializm traktowany bardzo rygorystycznie, a raczej jako punkt wyjścia, szkielet, na którym umieszczam struktury brzmieniowe.
Zmianom podlegają także muzyczne fascynacje twórcy: początkowo, gdy zaczął interesować się muzyką współczesną w wieku czternastu lat, inspirowały go głównie dzieła Béli Bartóka, Igora Strawińskiego i Dymitra Szostakowicza, później nastąpił długi etap fascynacji twórczością Witolda Lutosławskiego (co ciekawe – to jedyny polski kompozytor, którego nazwisko wymienia w kręgu inspiracji). Z wybitnym polskim kompozytorem wiążą go założenia estetyczne dotyczące m.in. chęci nieustannej pracy nad sobą, kształtowania własnego, indywidualnego języka muzycznego oraz pogłębiania warsztatu kompozytorskiego. Drogą do celu staje się ciężka i regularna praca artysty. Następnie kompozytor odkrył twórczość Mauricio Kagela, Briana Ferneyhough, Bruna Maderny, Pierre’a Bouleza, Luigiego Nono i Luciana Berio.
Jednak, jak podkreśla sam kompozytor – obecnie najważniejsza dla niego jest twórczość trzech wielkich artystów: Salvatore’a Sciarrino, Helmuta Lachenmanna oraz Giacinto Scielsiego.
MAPA MYŚLI
– jedność w różnorodności
– dbałość o warsztat kompozytorski
– bogactwo pomysłów
– szukanie głębi i wartości
– nieustanny rozwój
– kontakt ze słuchaczem
– wewnętrzna wrażliwość
– skromność
OSIĄGNIĘCIA
Konkursy kompozytorskie o zasięgu krajowym i międzynarodowym:
- I nagroda na Konkursie Kompozytorskim Festiwalu „IX Śląskie Dni Muzyki Współczesnej” w Katowicach (2000),
- Wyróżnienie na Konkursie Kompozytorskim im. Adama Didura w Sanoku (2000),
- Wyróżnienie na Konkursie Młodych Kompozytorów im. Tadeusza Bairda
w Warszawie (2002), - Nagroda na „3rd International Forum for Young Composers” w Chalon-sur-Saône we Francji (2004),
- III Nagroda na Konkursie Kompozytorskim na utwór na orkiestrę w ramach
X. Weimarer Frühjahrstage für zeitgenössische Musik w Weimarze (2009).
Stypendia i inne nagrody przyznane kompozytorowi:
- Stypendium Ministra Kultury i Sztuki (1999/2000),
- Stypendium firmy Davidoff dla młodego kompozytora (2001),
- Nagroda Rektora Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu (2009, 2012),
- Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” przyznaną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2010).
RECENZJE:
O utworze Trio na skrzypce, klarnet i fortepian:
Pastelowy drobiazg, niezwykle wyciszony, sięgający w głąb pojedynczego dźwięku, od początku do końca trzymał w napięciu.
Daniel Cichy,
XLVI Warszawska Jesień. O muzyce polskiej, „Ruch Muzyczny” nr 23/2003
O utworze Duo na dwoje skrzypiec:
Krótki utwór na dwoje skrzypiec, Duo pamięci Jana Astriaba, niespiesznie snujące pojedyncze, rozrzucone motywy i frazy, jak z rzadka nawlekane na niewidzialną nić szlachetne kamienie. Mało dźwięków i duże wrażenie.
Ewa Szczecińska,
Musica Polonica Nova Muzyka Polska z lotu ptaka,„Ruch Muzyczny” nr 7/2006, 25.
O utworze Prześwit na orkiestrę:
Prześwit Artura Kroschela to kompozycja, w której pojedyncze, niepowtarzalne zestawienia brzmień instrumentów, “prześwity”, wyłaniają się z delikatnego, lecz pełnego napięcia brzmienia orkiestry. Sam autor mówi, że w tym utworze “forma kształtuje brzmienie, a brzmienie formę”. I rzeczywiście, cała dramaturgia kompozycji, w której krótkie, przenikliwe dźwięki sąsiadują z subtelnymi, płynnymi szmerami, wynikała z wyszukanego operowania grupami orkiestry, wzbogaconej o bardzo rozbudowany skład perkusji.
Ewa Schreiber,
“Wiosna” i “Przedwiośnie” w Poznaniu, „Ruch Muzyczny” nr 11/2008
O twórczości Artura Kroschela:
Podobnie skromny Artur Kroschel, ostatnio dyrektor artystyczny zasłużonej Poznańskiej Wiosny Muzycznej, w swojej muzyce podąża śladem instrumentalnej muzyki konkretnej, pracując z wykonawcami nad rozszerzonymi technikami artykulacyjnymi (…).
Jan Topolski,
Postmodernizm i co dalej? Pokolenie lat 70,
„Kwarta. Magazyn o muzyce polskiej”, nr 5 (20), sierpień 2013
WYPOWIEDŹ Artura Kroschela:
W mojej pracy kompozytorskiej ważne jest skupienie, samotność, alienacja i wyczerpanie. Skupienie – rzecz oczywista, nie sposób pisać ręką, a głowę mieć w innych sprawach. Samotność i alienacja (okresowo w różnym nasileniu) są dla mnie niezbędne, aby do muzyki nie wprowadzić zamętu i rozczarowań, jakich wiele jest w życiu. Wyczerpanie – pisanie jest ogromnym wysiłkiem i przeżyciem, nie jestem usatysfakcjonowany, gdy kończę komponować (czy to w danym dniu, czy cały utwór) i nie odczuwam wycieńczenia. To dla mnie oznacza, że gdzieś „odpuściłem”, że nie dałem z siebie jeszcze wszystkiego. Tylko zmęczenie (piękne zmęczenie?) daje mi poczucie, że zrobiłem na teraz wszystko, co było można. Niekiedy aż obawiam się rozpoczynać pracę nad nowym utworem, gdyż wiem jakim wysiłkiem będzie ta praca obarczona. A może jest to bojaźń przed nieznanym, gdyż każdy utwór to dla mnie jak początek długiej, samotnej wędrówki w nieznane. Nawet przy maksymalnie precyzyjnym określeniu planu kompozycji i wielu jej parametrów, stale pozostaje tajemnicą jak się ta tułaczka skończy. Jednak te krótkie chwile szczęścia i względnego zadowolenia z wykonanej pracy wiele rekompensują. Komponuję właściwie bezustannie, uważam, że trzeba ćwiczyć wyobraźnię w każdej wolnej chwili i uruchamiać te pokłady, które są potrzebne do tworzenia, a wyłączać inne, które muzyce przeszkadzają.
fot. Damian Gacek
SPIS UTWORÓW
Wariacje na fortepian (1996)
Lśnienie na klawesyn (1997)
Japońskie postludium na zespół kameralny (1997)
Kolorowy tryptyk na perkusję, fortepian i zespół dziecięcy (1998)
Ranek Artura – słuchowisko eksperymentalne (1998)
Refren i przygrywka na organy (1998)
Kwartet smyczkowy (1998)
Interim na perkusję (1999)
The Debris na orkiestrę kameralną (1999)
Sen Centaura na taśmę (1999)
Pejzaż przestrzeni na wiolonczelę i fortepian (2000)
A za oknem półmrok na kontrabas solo (2000)
Kołysanka na taśmę (2000)
Alias na orkiestrę symfoniczną (2000)
Pupipara na skrzypce solo (2001)
Dwa utwory na flet i gitarę (2001)
Grosso modo na kwartet smyczkowy, perkusję i orkiestrę symfoniczną (2001)
Trio na skrzypce, klarnet i fortepian (2002)
Aunt’s birthday na instrumenty dęte (2002 rew. 2005)
Angelus Domini na chór mieszany a cappella (2003)
Subito na klarnet solo (2003)
Assieds-toi, Mariette na sopran i sześć instrumentów (2003)
Less na orkiestrę (2004)
Beischrift na flet, klarnet basowy, altówkę i wiolonczelę (2004 rew. 2008)
Interludium na 10 instrumentów (2005)
Fluchtpunkt na zespół smyczkowy (2005)
Plamki na skrzypce i fortepian (2005/2006)
Duo na dwoje skrzypiec (2006)
Fracture na 6 instrumentów (2006/07)
Dissipatio na orkiestrę (2006/07)
Prześwit na orkiestrę (2008)
de dessous na 6 instrumentów (2009)
tylko na klarnet solo (2009)
Parfois na orkiestrę smyczkową (2009)
Fonte na flet, obój, gitarę i wiolonczelę (2010)
Traverse modulation na dwa flety (2010)
Diaframma na altówkę i orkiestrę smyczkową (2010/11)
Exspectatio na chór kameralny i 12 instrumentów (2011)
Inklination na flet i fortepian (2011)
Étonnement na sopran, wiolonczelę i perkusję (2011)
Deverbal na saksofon altowy, wiolonczelę, perkusję i fortepian (2012)
Verso na klarnet i fortepian (2012)
Mol-Par na flet glissandowy (2012)
Oubli na trzy perkusje (2012)
Suspension na klarnet basowy, trąbkę, perkusję, skrzypce i wiolonczelę (2012)
Outline na puzon solo (2012)
Tauen na flet i fortepian (2012)
Deverbal II na saksofon altowy, perkusję i fortepian (2013)
Esquisse na sopran, skrzypce, wiolonczelę i fortepian (2013)
Still na flet solo (2013)
Contexture na flet, klarnet i skrzypce (2013)
BIBLIOGRAFIA
Teksty:
- Daniel Cichy „Ruch Muzyczny” nr 23/2003, XLVI Warszawska Jesień. O muzyce polskiej
- Ewa Szczecińska „Ruch Muzyczny” nr 7/2006, 25. Musica Polonica Nova Muzyka Polska z lotu ptaka
- Ewa Schreiber „Ruch Muzyczny” nr 11/2008, ‘Wiosna’ i ‘Przedwiośnie’ w Poznaniu
- Publikacja artykułu – De Musica Commentari Vol. 4, Artur Kroschel Dźwięki ukryte, glosy zasłonięte… O cichej muzyce. Red. Teresa Brodniewicz, Hanna Kostrzewska, Akademia Muzyczna im. I. J. Paderewskiego, Poznań 2013, ISBN 978-83-88392-65-8.
- Jan Topolski, „Kwarta. Magazyn o muzyce polskiej”, nr 5 (20), sierpień 2013, ISSN 2083-7348, PWM Edition, Postmodernizm i co dalej? Pokolenie lat 70.
- Publikacja książkowa – The Logbook, Ensemble Aleph, 3rd International Forum for Young Composers; Artur Kroschel – biografia kompozytora, opis utworu Assieds-toi, Mariette na sopran i instrumenty, wywiad A Sedentarny who likes surprises; red. Makis Solomos; wrzesień 2004, Paryż, Coédition Centre de documentation de la musique contemporaine (Cdmc) – Ensemble Aleph, 2004; ISBN 2-9516440-6-X.
Publikacje dźwiękowe:
- Płyta CD – 46. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień 2003” – Koncert Koła Młodych Związku Kompozytorów Polskich – kronika dźwiękowa festiwalu; Artur Kroschel Trio na skrzypce, klarnet i fortepian; wyk. Izabela Sobieraj – skrzypce, Radosław Soroka – klarnet, Grzegorz Gorczyca – fortepian; Warszawa, Centrum Sztuki Współczesnej – Zamek Ujazdowski, Sala Laboratorium; nagranie live 24 września 2003; reżyser nagrania – Marcin Domżał, DUX.
- Płyta CD – 3rd International Forum for Young Composers, Artur Kroschel Assieds-toi, Mariette na sopran i instrumenty, wyk. Ensemble Aleph, nagranie zrealizowane przez Centre national de création musicale, Paryż, Théâtre Dunois, 1-3 sierpnia 2004, reżyser nagrania – Nicolas Déflache.
- Płyta CD – New works for flute by Poznań-based composers, Artur Kroschel Traverse modulation na dwa flety, wyk. Áshildur Haraldsdóttir i Ewa Murawska; nagranie 15-16 lutego 2011, Aula Nova, Poznań, Wydawnictwo Muzyczne Acte Préalable; reżyser nagrania – Jacek Złotkowski & Marcin Bociński (Legato), Acte Préalable AP0245.
- Płyta CD – Artur Kroschel Étonnement na sopran, wiolonczelę i perkusję, wyk. Marzena Michałowska – sopran, Wojciech Kaszuba – wiolonczela, Łukasz Berlin – perkusja; nagranie październik 2012, Aula Nova, Poznań, Akademia Muzyczna im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu; reżyser nagrania – Michał Garstecki, AM 0-28.
- Płyta CD – Polish & Norwegian Composers. New chamber works, Artur Kroschel Tauen (2012) na flet i fortepian, wyk. Áshildur Haraldsdóttir, Nina Margrét Grimsdóttir, Wydawnictwo Muzyczne Acte Préalable, AP0294.
Materiały nutowe:
- Artur Kroschel Mol-Par für Glissando-Flöte (2012); Glissando Flute Collection Erik Drescher, Verlag Neue Musik, Berlin; NM 1691, ISMN M-2032-2218-7, ISBN 978-3-7333-1269-5
Zasoby internetowe:
Platforma internetowa promująca muzykę współczesną: https://freeyourears.be/arthur-kroshel
Serwis internetowy Instytutu Adama Mickiewicza Culture.pl:
Strona internetowa Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu:
https://www.amuz.edu.pl/page.php/1/0/show/1447/
Strona internetowa Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Poznańska Wiosna Muzyczna”: https://wiosnamuzyczna.pl/sub,pl,artur-kroschel.html
[1] W roku 2008 uzyskał stopień doktora sztuki muzycznej w dyscyplinie artystycznej kompozycja i teoria muzyki, specjalność kompozycja w Akademii Muzycznej im. K. Lipińskiego we Wrocławiu.
[2] Jedną ze wczesnych form działalności, mającą na celu popularyzację muzyki współczesnej, było objęcie stanowiska sekretarza Zarządu Koła Młodych Związku Kompozytorów Polskich.
[3] Funkcję Dyrektora Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Poznańska Wiosna Muzyczna” pełni od 2011 roku.
[4] Perkusja pełni istotną rolę w wielu kompozycjach Artura Kroschela, który także uczył się grać na instrumentach perkusyjnych.
————————-
Zrealizowano w ramach stypendium z budżetu
Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.