Kamera-muzyka-akcja!
Może kina nie ulegają w ostatnim czasie szczególnym oblężeniom, jednak powszechny dostęp do najnowszych produkcji w internecie powoduje, że przeciętny Kowalski zapytany o tytuł ostatniego filmu, jaki widział, rzuci pewnie nowszym tytułem niż (jedna z najczęstszych odpowiedzi w ankietach czytelniczych) „Potop”. Kto natomiast sięga po film, ten musi się zetknąć z towarzyszącą obrazowi muzyką. Muzykolog powinien zatem rozsiąść się w kinowym fotelu równie wygodnie, jak w filharmonii lub operze – pole do analiz jest tu przeogromne.
Wirtuozowska synteza obrazu i dźwięku – „Uwięziona” Henri-Georgesa Clouzota
Autorzy wyciągnęli wszystko, co najlepsze z powstałej – właśnie w latach 60. – sztuki op-artu. Niczym jeden wielki stroboskop, iskrzą się światła, kolory i kształty, a do tego brzmienia, oddziałując nie tylko na oko, ale i ucho odbiorcy, który zatapia się w dynamizmie akcji. Tak oto, niczym perwersja, przyciąga nas do siebie obraz abstrakcyjny, czasami niejasny, rozmazany, przepełniony zawiłą symboliką i dwuznacznością. W pewnym momencie orientujemy się, że faktycznie przestajemy analizować, a zaczynamy po prostu czerpać przyjemność z odbieranych bodźców.
Festiwale muzyki filmowej oraz festiwale filmowe z muzyką
Muzyka filmowa coraz częściej zaczyna żyć własnym życiem i uniezależnia się od obrazu filmowego. Słuchacze chętniej sięgają po same ścieżki dźwiękowe. Na szczęście nie trzeba się ograniczać wyłącznie do nagrań – filmowe kompozycje goszczą często na koncertach symfonicznych oraz festiwalach. Dla miłośników muzyki filmowej, którzy chcieliby posłuchać swoich ulubionych ścieżek dźwiękowych na żywo, mamy na najbliższy czas następujące propozycje.
Muzyczno-filmowe premiery 2017
Jakich produkcji miłośnicy muzyki a zarazem kinomani nie powinni w tym roku przeoczyć? Oto kilka propozycji.
Anatomia grozy według Abla Korzeniowskiego
Z twórczością Abla Korzeniowskiego zetknęłam się po raz pierwszy, oglądając serial Penny Dreadful. Zdecydowanie była to miłość od pierwszego wejrzenia – piękne długie wiolonczelowe frazy z czołówki od razu mnie kupiły. Później było już tylko lepiej.
Jan A. P. Kaczmarek – kompozytor transatlantycki
Choć w panteonie polskich twórców muzyki filmowej przeważają kompozytorzy wykształceni w dziedzinie, w której się specjalizują, rzeczywistość pokazuje, że tradycyjne wykształcenie kompozytorskie nie jest niezbędne, by zaistnieć na rynku muzyki filmowej. Szybkie tempo produkcji, a także lżejszy kaliber muzyki filmowej w zestawieniu z muzyką koncertową, powodują, że środowisko filmowe otwiera się na utalentowane muzycznie osoby, za którymi niekoniecznie musi stać akademicki kurs harmonii czy kontrapunktu. Wśród XXI-wiecznych kompozytorów nieposiadających wykształcenia kompozytorskiego z pewnością uwagę zasługuje Jan Kaczmarek, autor muzyki do ponad pięćdziesięciu filmów długometrażowych i dokumentalnych, uhonorowany Nagrodą Akademii Filmowej (2005) za muzykę do filmu „Marzyciel” (2004).
Maestro – kilka uwag o muzyce w filmach Stanley'a Kubricka
Filmy Kubricka można postrzegać jako dzieła totalne (Gesamtkunstwerk). Słowo, obraz, muzyka, aktorstwo, ale także taniec i architektura są syntetyzowane w jego filmach, dając całość będącą czymś więcej niż tylko sumą poszczególnych części. Przywołane pojęcie syntezy sztuk było ważne dla niemieckich i francuskich romantyków, ale kojarzymy je przede wszystkim z osobą Ryszarda Wagnera. Czarodziej z Bayreuth chciał kontrolować wszelkie aspekty swego dzieła. Nie ograniczał się do komponowania, lecz także pisał libretta, reżyserował, wtrącał się w pracę scenografów i kostiumografów. Podobnie postępował Stanley Kubrick.
O klasyce i nie-klasyce w filmach Larsa von Triera – „Melancholia” i „Nimfomanka”
Lars von Trier to z perspektywy widza zjawisko (niezależnie czy postrzegane pozytywnie, czy też negatywnie). Trudno czasem zrozumieć to, co ma do powiedzenia jako twórca. Pokusić się można nawet o stwierdzenie, że czasem jest trudno próbować to zrozumieć. Jednak z perspektywy muzykologa warto taką próbę podjąć. Warto, bo von Trier odwołuje się w swoich filmach do dzieł absolutnie klasycznych.
Muzycy na wielkim ekranie
Muzyka jako temat przewodni dzieł wielkiego ekranu od lat nie traci na popularności. O dziwo, bo reżyserzy coraz rzadziej i coraz mniej chętnie sięgają po tematykę wykraczającą choćby o krztynę ponad realia życia codziennego. Rzeczywistość muzyka, jak by nie patrzeć, od tych realiów znacząco odbiega: godziny żmudnego ćwiczenia, mniej lub bardziej udane koncerty, inspirujące relacje uczeń-mistrz, częste wyjazdy zagraniczne – wszystko to trudno jest wtłoczyć w ogólnie przyjęty szablon.
Michael Nyman i Peter Greenaway – postmodernistyczna synergia
Peter Greenaway i Michael Nyman mówią w tych samych językach. Pierwszym jest angielski, drugim – postmodernizm. Muzyka Nymana opływa teatralne, nierzeczywiste Greenaway’owskie kadry i wsiąka w obraz, stając się energią o tym samym kolorze. Dwaj artyści stworzyli piękny, niebezpieczny i niedostępny świat, w którym wszystko jest grą.
