Recepcja opery "Porgy and Bess" George'a Gershwina w świetle amerykańskiej krytyki muzycznej w latach 1935-1936 (część I)
O krytyce muzycznej mówi się różnie. Kocha się ją, lubi, szanuje. Czasem gani lub – o zgrozo – bagatelizuje. Jej znaczenie powinno być bezsprzecznie niepodważalne. Jakże inaczej mielibyśmy dowiedzieć się, jak dane dzieło zostało przyjęte, jak odnalazło się w różnorakich kontekstach i jakie były dalej jego losy? Odpowiadając na te i wiele innych pytań, sięgnęłam po cenne wypowiedzi amerykańskich krytyków, dzięki którym możliwe było stworzenie obrazu recepcji opery Porgy and Bess.
Kompozytor słów. Tomasz Mann i muzyka.
W młodości marzył o karierze dyrygenta i grał zawzięcie na skrzypcach. Na gramofony i płyty potrafił przeznaczyć w jeden dzień roczną pensję. Przyjaźnił się z najwybitniejszymi kompozytorami swoich czasów. I został pisarzem.
Aleksander Skriabin i jego opus vitae: "Misterium"
Aleksander Skriabin był kompozytorem niezrozumianym, na co wpłynęła również jego głęboka indywidualność, w tym zdolność synestezji. Za ideę najwyższą uważał syntezę sztuk. Dziełem reprezentującym całościową integrację sztuki w jego twórczości miało być Misterium i związana z nim bezpośrednio V Symfonia – Prometeusz, Poemat ognia.
Elementy tradycyjnej muzyki żydowskiej w "The Dreams and Prayers of Isaac the Blind" Osvalda Golijova
W ostatnich dziesięcioleciach tradycyjna muzyka żydowska przeżywa swój renesans. Terytorialnie rozgrywa się on głównie w Europie Środkowej i w Stanach Zjednoczonych. Dowodem renesansu muzyki żydowskiej na gruncie muzyki artystycznej jest znaczna liczba partytur z elementami tradycyjnej muzyki żydowskiej, choć można tu wspomnieć także o partyturach nie wykorzystujących muzyki tradycyjnej, a tylko nawiązujących w jakiś sposób do kultury żydowskiej. Jednym z ciekawszych kompozytorów podejmujących wątki żydowskie jest Osvaldo Golijov.
Sprzeczny charakter szumu w muzyce – jego uniwersalność i relatywizm (część III)
Szum, biorąc pod uwagę wszystkie (także pozamuzyczne) związane z nim konteksty, jest dziś, w dobie postmodernistycznego podważania wyrazistych narracji, integralnym elementem codziennego życia i istotnym elementem większości dziedzin kultury. Choć każdy z nas ma swoją własną tolerancję i jest w stanie zaakceptować nieco inną dawkę zakłóceń, nie można odmówić mu tego, że stał się on jednym z podstawowych budulców dwudziestopierwszowiecznej rzeczywistości.
Kategorie syntetyzujące w symfoniach Henryka Mikołaja Góreckiego
W twórczości kompozytorów polskich drugiej połowy XX i początku XXI wieku szczególnej wagi nabrała symfonia. Zdaniem Mieczysława Tomaszewskiego – „zyskała ona rangę gatunku reprezentatywnego”. Pośród przyczyn, dla których kompozytorzy sięgali po ten mocno zakorzeniony w tradycji gatunek, wymienia się jego archetypiczność, a także „powagę i ciężar właściwe muzyce symfonicznej”.
O duchu, materii i tym wszystkim, co pomiędzy
W hipererudycyjnym eseju muzycznym De Materie Louisa Andriessena i w perfekcyjnie dopracowanej w każdym szczególe inscenizacji Heinera Goebbelsa wszystko do siebie idealnie pasuje, wynika z siebie, równoważy się, odbija się w sobie nawzajem – poza owcami. Owce do niczego nie pasują, z niczego nie wynikają, nic nie znaczą. Wydają się parodiować sztukę, wyśmiewać racjonalizm, kwestionować harmonię. Są czystą anarchią, dadaistycznym objet trouvé umieszczonym w samym środku operowego widowiska.
Tekla Bądarzewska: artystka wskrzeszona (cz.2)
Chociaż Tekla Bądarzewska nie była znaczącą kompozytorką w dziejach kultury „wysokiej”, warto przyjrzeć się jej twórczości, gdyż swego czasu stanowiła niemal symbol amatorskiej pianistyki. Ogromna wyrwa w historii muzyki polskiej spowodowana zaborami a później I i II wojną światową będzie zapełniana jeszcze przez długi czas i każda przypomniana po latach sylwetka artystyczna jest niezwykle cenna.
Tekla Bądarzewska: artystka wskrzeszona (cz.1)
Chociaż Tekla Bądarzewska nie była znaczącą kompozytorką w dziejach kultury „wysokiej”, warto przyjrzeć się jej twórczości, gdyż swego czasu stanowiła niemal symbol amatorskiej pianistyki. Ogromna wyrwa w historii muzyki polskiej spowodowana zaborami a później I i II wojną światową będzie zapełniana jeszcze przez długi czas i każda przypomniana po latach sylwetka artystyczna jest niezwykle cenna.
Opera i procenty
Opera to używka. Upaja. Jest ekscesem. W tym sensie jej powinowactwo z alkoholem, a dokładniej rzecz biorąc ze stanem, w jakim znajduje się poddany alkoholowej intoksykacji organizm, jest aż nazbyt oczywiste.
