Muzyka w Mediach. I wszystko gra

Komunikacja. Jak daleko sięga jej historia? W zasadzie tyle, co gatunek ludzki. Potrzeba bycia ze sobą w kontakcie na pewno tkwiła w nas od zawsze, stąd nie powinien dziwić nas fakt, że ciągle dążymy do tego, aby sobie tę komunikację ułatwić. Z czasem każdy pragnął tylko jednego – być na bieżąco. Od momentu wynalezienia prasy, telefonu, radia czy w końcu Internetu, informacja stała się walutą pożądaną niekiedy bardziej niż pieniądz, a jej odpowiednie wykorzystanie może mieć wpływ na miliony ludzi.

Za ten globalny przekaz wiadomości odpowiadają mass media, czyli “prasa, radio i telewizja rozumiane jako instytucje produkujące przekazy informacyjne i rozrywkowe rozpowszechniane masowo i docierające jednocześnie do wielkich rozproszonych zbiorowości odbiorców”[1].  Choć obecnie większą uwagę odbiorcy przykuwają komunikaty wizualne, my chcielibyśmy poświęcić ten numer miejscu, jakie w mediach masowych zajmuje muzyka – sztuka, związana z nimi praktycznie od początków ich istnienia.

Trwa kolejne stulecie, kiedy treści dotyczące muzyki odnajdujemy w prasie. Czasopisma o różnym charakterze przekazują czytelnikom artykuły o charakterze informacyjnym, relacje z setek wydarzeń muzycznych i wywiady. Nie brak również w prasie miejsca dla, prężnie rozwijającej się na jej gruncie przez wiele lat, krytyki muzycznej. Mnogość funkcji, jakie pełnią pojawiające się w prasie teksty o muzyce, budzi pytania dotyczące roli dziennikarza muzycznego i jej różnic względem krytyka. Na wspomniane pytanie stara się odpowiedzieć Karol Furtak, który w swoim artykule zatytułowanym Jak pisać o muzyce – między krytyką a informacją muzyczną zwraca uwagę na podstawowe wyzwania, z jakimi zmagają się ci, których zadaniem jest opisać sztukę dźwięku.

W dobie kultury wizualnej staramy się odpowiedzieć również na pytania związane ze spotkaniem muzyki z filmem.  Wykorzystanie muzyki “poważnej” w anime – filmach rysunkowych powstających w Japonii słynącej z zamiłowania do twórczości kompozytorów Europejskich, stara się przybliżyć Alicja Bezdziczek. Autorka zanalizowała wspomniane zagadnienie, badając niemal sto tytułów wyprodukowanych w ostatnich latach w Kraju Kwitnącej Wiśni. Jest też aspekt polski – muzykę do głośnego filmu Zimna wojna opisuje Magdalena Nowicka-Ciecierska, pokazując, że sztuka dźwiękowa może być nie tylko pięknym tłem, ale i równoprawnym bohaterem filmu. Kolejnym typem relacji muzyki z obrazem zajęła się zaś Kinga Misiorna, która skupia się na zjawisku wideoklipu w kontekście niepowtarzalnego projektu The Mystery Film Experience islandzkiego zespołu Sigur Rós.  W wydaniu nie mogło zabraknąć telewizji: Monika Winnicka przypomina czytelnikom najsłynniejsze talent show, śledząc ich wpływ na branżę muzyczną, a dokładniej – kariery muzyków będących laureatami oglądanych przez Polaków programów.

Pisząc o muzyce w mediach, nie zapominamy o radiu, które upowszechnia muzykę od ponad stu lat (a w naszym kraju równo od stulecia). Joanna Kołodziejska w artykule Muzyka radiowa. W stronę słuchowiska i oryginalnych kompozycji radiofonicznych, w telegraficznym skrócie przybliża muzyczny świat znajdujący się w przestrzeni radiowej, natomiast Aleksandra Kujawiak w Recenzjach poleca nam książkę Patryka Gałuszki poświęconej fonografii i biznesowi muzycznemu.

Media to także główny środek przekazu reklamy, a ta szeroko wykorzystuje możliwości tkwiące w muzyce. Daria Zadrożniak na przykładzie firmy Kler pokazuje, jak dobór utworów pojawiających się w kampaniach reklamowych wpływa na ogólny wizerunek firmy i postrzeganie produktu, natomiast Krzysztof Bździel przybliża zjawisko dźwiękowego budowania marki, czyli audio brandingu. Można także przeczytać rozmowę Marleny Wieczorek i Joanny Kołodziejskiej ze Stanisławem Trzcińskim – kulturoznawcą, menadżerem kultury i prezesem zarządu agencji marketingu muzycznego STX Music Solutions oraz współwłaścicielem agencji eventowej STX Jamboree – gdzie poruszą kwestie praktycznych aspektów branży muzycznej.     

Nie moglibyśmy oczywiście pominąć dominującego obecnie medium, czyli Internetu. O problemie funkcjonowania artystów klasycznych na Facebooku i wykorzystaniu możliwości tego portalu w celach marketingowych pisze Anna Wyżga. Polecamy również rozmowę Marleny Wieczorek i Darii Relidzyńskiej z Tonym de Vuyst. Jest on dyrektorem Point Culture w Brukseli – placówki kulturalnej, której celem jest informowanie, rozpowszechnianie, edukacja i misja mediacji kulturalnej dla wszystkich dyscyplin sztuki i dla wszystkich odbiorców Francuskiej Wspólnoty Belgii, a w wywiadzie opowiada o wyzwaniach, z którymi muszą zmierzyć takie instytucje.

Na koniec oczywiście rekomendujemy kolejną edycję kierunku Muzyka w Mediach, który stworzony został we współpracy Fundacji MEAKULTURA i Collegium Civitas. W artykule opisujemy zalety, możliwości i perspektywy, jakie te studia przynoszą. Zapraszamy również na spotkanie z Independent Digital, na którym zostaną poruszone kwestie dotyczące rozwoju polskiej branży muzycznej

Wierzymy, że nasze medialne wydanie MEAKULTURY, będące przekrojowym spojrzeniem na obecność muzyki w środkach masowego przekazu i filmie, stanie się dla naszych czytelników szansą na poznanie kolejnych aspektów towarzyszących temu zagadnieniu. Obecność sztuki dźwięku w kulturze medialnej jest z pewnością nie tylko problemem czekającym na kolejne opracowania rodzimej muzykologii i szereg refleksji dotyczących roli nadawcy i odbiorcy we wciąż toczących się na gruncie mass mediów procesów komunikacyjnych z udziałem muzyki i dotyczących jej treści.