Między dźwiękami
WIELE SIĘ OSTATNIO PISZE I MÓWI O NARCYZMIE – CHOROBIE NASZYCH CZASÓW. EPIDEMIA JEST JUŻ WŁAŚCIWIE FAKTEM, DOTYKA W RÓŻNYCH POSTACIACH WSZELKIE FORMY LUDZKIEJ EGZYSTENCJI, JEST PRZEDMIOTEM ROZWAŻAŃ PSYCHOLOGÓW, SOCJOLOGÓW, POLITYKÓW, ALE JAKBY RZADZIEJ ARTYSTÓW, KTÓRYCH NARCYZM WYDAJE SIĘ WSZYSTKIM OCZYWISTY I NAWET NIEZBĘDNY.
Uchem filozofa: Czy muzyka może być moralna? – numer specjalny
Rozważania nad istotą muzyki nie ograniczają się wyłącznie do kategorii artystycznych czy estetycznych, obejmują także sferę etyczną. Niejednokrotnie rozmyślamy o przyjemności – bądź jej braku – doświadczanej podczas słuchania wybranego utworu muzycznego. Rzadziej jednak stawiamy pytanie, jak robili to starożytni filozofowie, czy w muzyce istnieje dobro lub zło. A zatem: czy muzyka może być moralna?
Muzyczne napędzanie grzechów poważnych
O wpływ muzyki na nasze zachowanie najlepiej byłoby zapytać ekspertów w dziedzinie psychologii, jednak dla muzycznych pasjonatów, znawców czy laików, kwestia ta nie jest obca. Często słyszy się o czarno-białym jak klawisze fortepianu podziale na muzykę „dobrą” i „złą”, wzorcową i mierną, uszlachetniającą i deprawującą – albo po prostu poważną i popularną. Rozczarować może się ten, kto ślepo wierzy w ów szablonowy schemat. Nie zawsze to, co dobrze skomponowane artystycznie musi za sobą nieść to, co dobre moralnie.
Janusowe oblicze muzyki. Recenzja tomu "Miscellanea Anthropologica et Sociologica. Muzyka i Moralność" pod redakcją Anny Chęćki-Gotkowicz
Spośród wszystkich dziedzin sztuki muzyka uchodzi za najbardziej niewinną, wolną od treści i znaczeń, a mimo to w ulotnym doświadczeniu, dotykając najskrytszych pokładów ludzkiej wrażliwości, prezentuje swą hipnotyczną siłę, wyrażając tak wiele i nic zarazem. Czy możliwe jest zatem, by dźwięki kryły moralne przesłanie?
Video wykład. Moralne uwikłanie muzyki
Prof. UG, dr hab. Anna Chęćka-Gotkowicz opowiada o etycznym wymiarze doświadczania dźwięków, odwołując się do teorii Petera Kivy’ego oraz koncepcji francuskich filozofów – Pascala Quignarda, Gisèle Brelet i Vladimira Jankèlèvitcha. Zwraca uwagę na wielogłosowość rozumienia muzycznego „podmiotu moralnego”.
Etyczny wymiar muzyki. Czy muzyka była jednym ze źródeł ucisku w obozach zagłady?
Kim jest człowiek? Czym jest muzyka? Takie pytania zadają sobie zarówno etycy jak i estetycy. Podmiot jakim jest człowiek i przedmiot, narzędzie jakim jest muzyka. Człowiek, osoba, czyn, moralność. Zagadnienia, które były, są i będą w centrum zainteresowania filozofów moralności.
Musica transhumana? Instrumenty sterowane falami mózgowymi
Zawiązanie się i rozwinięcie dyskusji akademickiej na temat dzieła sztuki oraz powstanie komentarza krytycznego może zaistnieć tylko dzięki odpowiednim narzędziom i językowi, który temu służy. Estetyka oraz rozwijająca się dziedzina neuroestetyki zdają się funkcjonować równolegle ze sztuką współczesną, coraz częściej posługującą się technikami i strategiami zaczerpniętymi spoza swojej domeny, wykorzystującą nowe środki wyrazu, nierzadko konstruowane specjalnie na potrzeby pojedynczego dzieła.
Krytyka poniżej krytyki
Nie od dziś mówi się, że do krytyki muzycznej należy podchodzić z rezerwą. Krytycy towarzyszą nam od przeszło dwustu lat, a ich recenzje potrafiły zarówno dodawać skrzydeł, jak przyczyniać się do głębokiej depresji. Co ciekawe, to właśnie akty negatywnej krytyki najsilniej zapisały się w powszechnej pamięci… Czyżby to była dewiza przyświecająca współczesnemu duetowi krytyków?
Zrozumieć muzykę: wokół filozofii muzyki Rogera Scrutona. Podwójna intencjonalność
Trudno zaprzeczyć twierdzeniu, że muzyk zna się na muzyce najlepiej. Jednak nie trzeba być wykształconym muzycznie, żeby docenić jej odwieczny i niecodzienny urok. Rozpatrując muzykę jako sztukę piękną, być może lepiej byłby analizować ją pod kątem sztuki wymagającej rozumienia. Bowiem rozumienie jest wspólne dla każdego – dla kompozytora, wykonawcy i słuchacza. Wobec tego rodzi się pytanie: jak rozumieć i jak w pełni zrozumieć muzykę? Jedną z propozycji odpowiedzi znajdujemy w filozofii muzyki Rogera Scrutona.
Video wykład – część XXIII. Co to jest kultura muzyczna?
Czym różni się kultura europejska od innych kultur muzycznych świata? Jakie funkcje pełni muzyka w naszej kulturze i w jaki sposób jest przekazywana? Czego oczekujemy od zawodowych muzyków? Co zmieniło się w muzyce europejskiej w ostatnim stuleciu? Odpowiedzi na te i inne pytania udziela w serii swoich video wykładów dr hab. Krzysztof Moraczewski, kulturoznawca, autor książki “Sztuka muzyczna jako dziedzina kultury” (Poznań 2007). Zapraszamy na część dwudziestą pierwszą.
