Krzysztof Napiórkowski – 10 x Twardowski
Bardzo ciekawej propozycji muzycznej na czas jesieni, ale nie tylko, dostarczył Krzysztof Napiórkowski. W swojej najnowszej, czwartej już, płycie – „10 x Twardowski” – postanowił zaaranżować muzycznie wiersze księdza Jana Twardowskiego.
Polifoniczna pieśń okolicznościowa w okresie zygmuntowskim – cz.8. Nauki małżeńskie
O ile poprzednia część cyklu tekstów poświęconych polifonicznej pieśni okolicznościowej dotyczyła utworu przeznaczonego na wesele samego króla, o tyle tym razem przyjrzymy się epitalamium powstałym na użytek szlachecki: Pieśni na wesele Wielmożnego Pana Jana Kostki ze Sztymbarku, o małżeństwie świętym.
Polifoniczna pieśń okolicznościowa w okresie zygmuntowskim – cz.7. Królewskie wesele
Pieśń o weselu jest jednym z dwóch epitalamiów XVI-wiecznych omawianych w tym cyklu. Katarzyna Habsburżanka to kolejna, trzecia już żona Zygmunta Augusta. Król, mimo młodego wieku, do 1553 roku owdowiał dwukrotnie – pierwszy raz po śmierci Elżbiety Habsburżanki w 1545, następnie zaś po śmierci ukochanej Barbary Radziwiłłówny w 1551. Żadna z nich nie dała Augustowi potomka, tak potrzebnego wymierającej już wtedy dynastii.
Polifoniczna pieśń okolicznościowa w okresie zygmuntowskim – cz.6. Barbara
Napis nad grobem zacnej krolowej jest epitafium dość tradycyjnym, zawierającym charakterystyczne dlań elementy. Po pierwsze zachowuje częstą formę mowy zmarłego do żywych, po drugie zaś wygłaszane jest „od grobu” do przechodnia. Dwie pierwsze strofy pieśni stanowią zatem typowy dla tej formy wstęp wzywający do zatrzymania się nad grobem i krótko przedstawiający postać zmarłej, która zwraca się do przechodzącego. Dalsze strofy do piątej włącznie to ogólne dzieje życia Barbary.
Polifoniczna pieśń okolicznościowa w okresie zygmuntowskim – cz.5. Śmierć króla
Kolejnym omawianym w ramach cyklu utworem jest Pieśń o śmierci Krola Jego Miłości Starego, Sigmunda pierwszego. Zygmunt I Stary umarł w 1548 roku. Wydaje się, że rok ten jest najbardziej prawdopodobną datą powstania pieśni, tym bardziej, że od śmierci króla do uroczystości pogrzebowych minęły prawie cztery miesiące, co dawało nieznanemu nam autorowi pewien czas na napisanie stosownej pieśni okolicznościowej.
Polifoniczna pieśń okolicznościowa w okresie zygmuntowskim – cz.4. Dyplomata i awanturnik
Hieronim Łaski, bohater Pieśni na śmierć Łaskiego, nie jest postacią znaną z pierwszego planu dziejów XVI wieku, choć życiorys jego okazuje się niezwykle barwny i równie niejednoznaczny. Burzliwy to życiorys: człowieka niezwykle energicznego, ale też z dużym prawdopodobieństwem powierzchownego, ceniącego zbytki, zmieniającego kursy. Trudno wypowiadać się o jego dobrej woli, niewątpliwie jednak był Hieronim Łaski postacią wyjątkowo jaskrawą, podziwianą nie tylko w Polsce.
Polifoniczna pieśń okolicznościowa w okresie zygmuntowskim – cz.3. Żałoba Węgier
Pieśń o posiędzieniu ziemie węgierskiej jest pieśnią historyczną, ale z bardzo silnym nacechowaniem kaznodziejsko-parenetycznym. Wiersz zaliczamy do poezji antytureckiej powstającej w Rzeczypospolitej już od końca XV wieku, a szczególnie licznej w burzliwym dla południowych sąsiadów Polski wieku XVI. Utwory należące do tej literatury określa się często – ze względu na tematykę turecką – jako turcyki
Polifoniczna pieśń okolicznościowa w okresie zygmuntowskim – cz.2. Początki
18 grudnia 1529 roku miała na sejmie w Piotrkowie miejsce elekcja dziewięcioletniego zaledwie Zygmunta Augusta na króla Polski. Z tym właśnie wydarzeniem związana jest pierwsza kompozycja omawiana w niniejszym cyklu poświęconym okolicznościowej i historycznej pieśni polifonicznej w Rzeczypospolitej okresu zygmuntowskiego.
Polifoniczna pieśń okolicznościowa w okresie zygmuntowskim – cz.1. Konteksty
Artykuł otwiera cykl tekstów poświęconych zjawisku okolicznościowej i historycznej pieśni polifonicznej w Rzeczypospolitej okresu zygmuntowskiego. Celem, jaki postawił sobie autor, było zbadanie kontekstu utworów ze względu na ich przeznaczenie okolicznościowe lub treści historyczne. Repertuar ten nie był do tej pory pod tym kątem badany. Ponadto wzięte pod uwagę pieśni zostaną zestawione razem bez względu na ich wartość artystyczną.
"Teatr to nie jest tylko budynek, a muzyka to nie zestaw następujących po sobie dźwięków." Wywiad z Marcinem Przybylskim
O teatrze i muzyce, a także o pracy i wyzwaniach aktorskich z Marcinem Przybylskim rozmawia Anna Kruszyńska.
