Kiedyś na koniach i w karocach, potem w pociągach, a dziś coraz częściej w samolotach – kompozytorzy podróżowali od zawsze. Cel ich podróży był różny – niekiedy wynikał z chęci poznania warsztatu innego twórcy, znalezienia stanowiska pracy, które dawałoby szansę rozwoju lub patrona, który zapewniłby godziwe zatrudnienie. Niekiedy jednak decyzja o wyjeździe mogła zaważyć na bezpieczeństwie czy nawet życiu twórcy. Ta wymagała zawsze największej determinacji i odwagi, bo wielokrotnie oznaczała wyruszenie w nieznane i rozpoczęcie wszystkiego od zera.
Patrząc wstecz na historię naszego kraju, nie możemy powiedzieć, że los był dla nas łaskawy. Podczas zaborów wielu wybitnych polskich artystów musiało opuścić kraj, aby móc swobodnie tworzyć, a w skrajnych przypadkach zachować wolność czy nawet życie. Los ten powtórzyło również wielu kompozytorów polskich po II Wojnie Światowej, których twórczość nie spełniała wymagań partii. Dziś na szczęście wybór o wyjeździe z Polski uzależniony jest przede wszystkim od czynników ekonomiczno-kulturalnych i wynika z dobrowolnej decyzji twórcy.
Jak wygląda życie na emigracji? Którym kompozytorom udało się osiągnąć sukces poza granicami Polski, a dla których oznaczało to koniec kariery i konieczność wyboru innej ścieżki zawodowej? Ilu z nich wróciło do kraju? To tylko niektóre z pytań, na które będziemy starali się odpowiedź podczas naszego lutowego numeru tematycznego Z ziemi polskiej do….
Lekturę polecamy rozpocząć od wywiadu Moniki Targowskiej i Gabrieli Jarosz z flecistką Anną Karpowicz. Artystka w rozmowie opowiada m.in. o pracy nad prawykonaniami utworów Mieczysława Wajnberga, którego twórczość coraz częściej gości w programach koncertowych. Dodatkowo w Felietonach Anna Karpowicz pisze także o okolicznościach powstawania utworów kameralnych, festiwalu WarszeMuzik i samej postaci Wajnberga.
W Publikacjach przedstawiamy artykuł Aleksandry Hałat, która przedstawia kameralną twórczość Karola Rathausa zarówno od strony teoretycznej, jak i praktycznej, gdyż sama wraz z zespołem interpretuje jego dzieła. Okazuje się, że kameralistyka Rathausa ujawnia bardzo wszechstronny i bogaty warsztat kompozytora. O utworach Rathausa możemy doczytać więcej w Recenzjach, gdzie Dorota Relidzyńska ocenia te kompozycje i wykonanie Aleksandry Hałat z zespołem Karol Rathaus Ensamble.
Sylwetkę wybitnego, aczkolwiek na długo zapomnianego artysty, Romana Palestra przybliża Beata Bolesławska-Lewandowska w dziale Edukatornia. Autorka skupia się przede wszystkim na intymnym i przejmującym Requiem nacechowanym osobistymi dramatami kompozytora.
Format numeru uniemożliwia nam wyczerpanie tematu życia kompozytorów polskich poza granicami kraju. Dla chcących go zgłębić, szczególnie polecamy sięgnięcie do książki Sto lat muzycznej emigracji. Kompozytorzy polscy za granicą (1918–2018), w której między innymi znajdziemy rozdział Z ziemi polskiej do…, będący inspiracją dla tytułu tego numeru. Wydanie to zostało również przetłumaczone w zeszłym roku na język angielski. Więcej TUTAJ
Zapraszamy do lektury!
Lista tekstów:
- Monika Targowska, Gabriela Jarosz, Muzyka to opowiadanie historii. Wywiad z Anią Karpowicz TUTAJ
- Anna Karpowicz, Dom utracony w kameralistyce fletowej Mieczysława Wajnberga TUTAJ
- Aleksandra Hałat, Zapomniane dzieła kameralne Karola Rathausa TUTAJ
- Dorota Relidzyńska, Karol Rathaus Ensemble – „Piano Trios” TUTAJ
- Beata Bolesławska-Lewandowska, Roman Palester i jego „Requiem” TUTAJ
Partnerem Meakultura.pl jest Fundusz Popierania Twórczości Stowarzyszenia Autorów ZAiKS
