Konferencja Elementi, organizowana co roku przez studentów kompozycji i teorii muzyki krakowskiej Akademii Muzycznej to wydarzenie poświęcone Muzyce Nowej. Przez dziewięć lat jego istnienia zdążyło ono silnie podkreślić swoją obecność na kulturalnej mapie Polski. W trakcie Elementi spotykają się studenci, doktoranci, badacze sztuki współczesnej i aktywni artyści, by wspólnie dyskutować o muzycznych trendach XX i XXI wieku. Podczas kolejnych edycji wydarzenia pod lupę brano zagadnienia takie jak czas i przestrzeń, techno, performatyka, retro czy ekran. Elementi nie kończy się jednak na teoretycznych rozważaniach – konferencji naukowej towarzyszą koncerty, na których wybrzmiewają utwory kompozytorów z całego świata, gości specjalnych oraz studentów krakowskiej kompozycji.
Podobnie jak w przypadku poprzednich edycji, tegoroczna konferencja Elementi została objęta patronatem medialnym MEAKULTURY. Dlatego też niniejszy numer jest jej dedykowany w całości. Żywię szczerą nadzieję, że opublikowane w nim teksty skłonią czytelnika nie tylko do refleksji ale też odkrywania nieznanych oceanów muzyki współczesnej.
W tym roku motywem przewodnim konferencji było zaangażowanie – temat równie trudny, co rozległy.
Pochylamy się zarówno nad podmiotem zaangażowanym w proces twórczy – kompozytorem, dyrygentem, wykonawcą, ale i odbiorcą – jak i przedmiotami zaangażowania – szeroko rozumianą kulturą i sztuką, społeczeństwem, polityką oraz muzyką samą w sobie. W swoich rozważaniach zadajemy pytania o muzykę zaangażowaną – jakimi środkami dysponuje, jakie niesie zagrożenia (nadmierny subiektywizm, niechciany kicz, manipulacja) oraz czy w ogóle może angażować?
– pisali organizatorzy wydarzenia w liście intencyjnym. W przeprowadzonym przez Olgę Demeter wywiadzie tegoroczny gość specjalny, Ryszard Waldemar Kluszczyński, wchodzi w polemikę z tak szeroko rozumianym zaangażowaniem. Medioznawca porusza wiele zagadnień związanych ze sztuką zaangażowaną – muzyką i nie tylko – rozumiejąc ją przede wszystkim jako formę aktywizmu. Z podobnego założenia wychodzi drugi gość specjalny, Rafał Ryterski. W rozmowie z Maciejem Michalczukiem kompozytor mówi o aktywizmie w sztuce w kontekście swojej twórczości.
O postawie zaangażowanej w operze pisze Zuzanna Hwang-Cempla. W oparciu o przykłady z twórczości współczesnych kompozytorów opisuje ona ontologię zaangażowania od genezy do realizacji. Z kolei Dawid Kopp w swoim referacie przedstawia sylwetkę politycznego barda czasów PRL-u – Przemysława Gintrowskiego.
Do muzyki popularnej z naszego podwórka sięga również Jan Niezgoda, omawiający punkty węzłowe w historii polskiego hip-hopu zaangażowanego.
Kolejni autorzy na temat tegorocznego Elementi spojrzeli w nieco odmienny sposób. O zaangażowaniu w dzieło, jego proces powstania i realizacji pisze Zuzanna Bolon, powołując się na koncerty skrzypcowe Lasonia, Pendereckiego, Botora i Zubel. Autorka pyta także żyjących kompozytorów, czym dla nich jest zaangażowanie w muzyce. Natomiast Filip Baracz w swoim referacie prezentuje czerpiące z wielu kultur misterium Johna Tavenera The Veil of the Temple. Wyjaśnia on, jakimi środkami kompozytor stworzył muzykę angażującą słuchacza na poziomie duchowym.
W swoim felietonie Dawid Kopp relacjonuje przebieg naukowej części wydarzenia. Autor dzieli się nie tylko swoimi wrażeniami, ale także myślami, które najsilniej wybrzmiały na konferencji. Zachęcam również do zapoznania się z moją recenzją pierwszego koncertu, na którym wykonano utwory Eizirika, Ryterskiego a także studentów krakowskiej kompozycji.
Pełna lista tekstów:
- Olga Demeter – Zaangażowanie w sztuce nowych mediów. Rozmowa z Ryszardem Waldemarem Kluszczyńskim TUTAJ
- Maciej Michaluk – Artysta obecny, artysta zaangażowany – wywiad z Rafałem Ryterskim TUTAJ
- Kacper Staniak – Dziewiąte Elementi, czyli krakowski rollercoaster i nie tylko TUTAJ
- Dawid Kopp – O zaangażowaniu na konferencji Elementi słów kilka TUTAJ
- Dawid Kopp – Gintrowski zaangażowany TUTAJ
- Jan Niezgoda – Zaangażowanie w polskim hip-hopie TUTAJ
- Filip Baracz – „The Veil of the Temple” Johna Tavenera wobec prawosławia i filozofii Frithjofa Schuona TUTAJ
- Zuzanna Bolon – O zaangażowaniu w relacjach kompozytor – wykonawca, wykonawca – wykonawca i wykonawca – odbiorca na przykładzie współczesnych koncertów skrzypcowych. Rekonesans TUTAJ
- Zuzanna Hwang-Cempla – Płaszczyzny zaangażowania w operze i co z nich wynika. Studium przypadków TUTAJ
